Bijsluiter als gedoe-voorkomer
Financiële bijsluiter doet niets met consument
Eerder deze week zag ik het al langskomen: een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen naar de financiële bijsluiter. De conclusie was in het kort dat die bijsluiters niet geschikt zijn voor consumenten. Teveel technische termen, lange zinnen en moeilijke woorden. Een andere conclusie is dat de overheid teveel van de financiële bijsluiters verwacht.
Why am I not surprised?
Bij dit soort onderzoeksconclusies denk ik regelmatig 'Why am I not surprised?', met in m'n hoofd het stemmetje van die papegaai van Jafar, de vijand van Alladin. Kijken we even naar de motivatie, dan zijn dat onderwerpen als dat consumenten niet rationeel zijn en moeilijk te veranderen.
Consumenten niet rationeel en moeilijk te veranderen
Klopt natuurlijk als een bus. Mensen willen iets en regelen dat, velen kijken maar beperkt naar de gevolgen en risico's. Ze kunnen er wel een financiële bijsluiter bij krijgen, maar als ze in hun hoofd hebben dat ze die beleggingspolis willen afsluiten - dan kijken ze daar niet echt naar. Kun je het misschien wel simpeler opschrijven en nog meer opleuken met verhelderende plaatjes... dat maakt weinig tot niets uit, want ze staan niet open voor de boodschap. Dat verander je echt niet met zo'n document.
Beslissingen gestuurd door iets anders dan ratio
En nee, dan heb ik het echt niet alleen over 'anderen'. Ik ben immers ook gewoon een mens, dus ook niet rationeel en moeilijk te veranderen. Dat hoort gewoon bij mens-zijn. Ik hoop altijd dat ik nuchter nadenk over beslissingen, maar ben er eigenlijk wel van overtuigd dat ook een heleboel van mijn beslissingen gestuurd worden door heel iets anders dan ratio. Dat vind ik ook niet erg.
Foute beslissingen niet afschuiven
Neem ik daardoor soms foute beslissingen? Jazeker, zoals ieder ander. Vervolgens ga ik mijn foute beslissingen alleen niet afschuiven op een ander, de schuld ergens anders leggen. Dat is wat veel mensen wel doen en dat levert gedoe op.
Financiële bijsluiter = indekken tegen gedoe
Die financiële bijsluiters zijn in mijn ogen alleen maar documenten waarmee de financiële instellingen en adviseurs zich kunnen indekken tegen dat gedoe. Ze kunnen daarmee laten zien dat ze de risico's hebben uitgelegd en dat zij dus niet de Zwarte Piet moeten krijgen als het misgaat.
Eigen verantwoordelijkheid of verbieden
Dan nog even naar de wetgever, die de financiële bijsluiter verplicht heeft gesteld bij moeilijke geldzaken. Doen ze dat uit consumentenbescherming? Dan werkt het dus niet. Alleen is er niet zo heel veel anders wat ze kunnen doen. Ja, overwegen om sommige producten te verbieden omdat ze een te hoog risico met zich meebrengen. Maar dat is natuurlijk weer verregaande betutteling: als mensen die dingen nou met risico willen regelen, láát ze... Maar goed, dan is het dus wel hun eigen verantwoordelijkheid.
