Hypotheekakte onbegrijpelijk en onleesbaar
Jos sluit zich aan bij onderzoek Universiteit Utrecht
Wie een huis koopt krijgt te maken met een koopakte. Mijn collega Anneke legt in een mooie serie blogs de artikelen van de koopakte stuk voor stuk uit. Aangezien velen de koopakte onleesbaar vinden is een extra uitleg altijd welkom. Het komt helaas te vaak voor dat mensen gewoon hun handtekening zetten zonder dat ze de koopakte hebben gelezen. Hetzelfde is ook van toepassing voor de hypotheekakte.
Onderzoek naar leesbaarheid hypotheekakte
De onderzoekers van de Universiteit Utrecht deden onderzoek en kwamen tot de volgende conclusie over de hypotheekakte.
Hypotheekakte onbegrijpelijk
Volgens taalwetenschappers is de hypotheekakte een van de meest onbegrijpelijke genres in het Nederlandse taalgebied. De akte vereenvoudigen is lastig, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Wetenschappers willen samen met de AFM, geldverstrekkers en VEH iets doen aan de onleesbare teksten.
Volgens Utrechtse onderzoekers is de hypotheekakte ‘een vrijwel onneembaar bastion’. In opdracht van VEH probeerden ze het document begrijpelijker te maken. Ze onderzochten daarvoor 42 aktes van 21 geldverstrekkers. Hun bevindingen beschrijven ze in Tekstblad.
De gemiddelde woordlengte in een hypotheekakte is 5,69 letters. Dat is net zo lang als woorden in de moeilijkste teksten: verkiezingsprogramma’s en onderzoeksartikelen. Deelzinnen bevatten in hypotheekakten gemiddeld 19,6 woorden tegen 13,2 woorden in onderzoeksartikelen. Ook tellen hypotheekakten veel meer bijvoeglijke bepalingen in deelzinnen: gemiddeld 3 tegen ruim 1 in onderzoeksartikelen.
Welke problemen komen huizenkopers tegen als ze de hypotheekakte lezen, zo wilden de onderzoekers weten. Ze constateren grammaticale, conceptuele en lexicale problemen: veel jargon, veel juridische uitdrukkingen, veel te veel informatie in een zin, moeilijke stijlen (lijdende vorm en onnodige hulpwerkwoorden). Het versimpelen van de tekst maakt de akte wel leesbaarder, maar niet heel veel begrijpelijker. Vooral de juridische eisen belemmeren de begrijpelijkheid van de akte.
Hypotheekakte onleesbaar voor heel veel mensen
Conclusie: de hypotheekakte is onleesbaar voor heel veel mensen. Natuurlijk heb ik talloze hypotheekaktes gelezen. Ik ben het volledig eens met bovenstaande tekst. Het irriteert mij al jaren dat de koopakte en de hypotheekakte zo zijn geschreven dat velen er niets van begrijpen. Ik vind het dan ook onbegrijpelijk dat vanuit de banken en de makelaars er geen leesbare hypotheekakte en koopakte is gekomen. In ieder geval is er nu eens aandacht aanbesteed in de media. Dit zorgt er misschien voor dat dit onleesbare gaat veranderen.
