Poging om woonfraude tegen te gaan
Grote krantenkoppen vandaag: de boete bij niet-toegestane verhuur van je huis gaat – als het aan minister Ollongren ligt – fors omhoog. Van € 20.000 naar € 83.000. Zou dat nou helpen?
Woonfraudeurs afschrikken
De oorsprong van dit wetsvoorstel snap ik: er worden veel huizen verhuurd buiten de regels om, en dat heeft allerlei gevolgen. Sociale huurwoningen die tegen dikke winst worden onderverhuurd. Huizen en appartementen die heel lucratief verhuurd worden via AirBNB. Hier zijn allemaal regels voor, en als mensen die regels overtreden moeten ze daar last van hebben. Ollongren zegt dat de huidige boete woonfraudeurs niet genoeg afschrikt. Maar is dat wel zo?
Boete of pakkans?
Ligt het aan de hoogte van de boete of ligt het aan de pakkans? Hoe hoog de boete ook is – als je denkt dat je toch niet betrapt wordt zul je daar niets door laten. Eerlijk gezegd zou het me verbazen als het verhogen van de boete gaat helpen.
Onderverhuur van sociale huurwoningen
Natuurlijk is Nederland verontwaardigd. In het FD stond laatst dat tussen de 10% en 20% van de corporatiewoningen in Amsterdam illegaal wordt onderverhuurd. Dat is ook shocking. Als je veertien jaar moet wachten op een sociale huurwoning weet je nu waarom – er komen geen woningen vrij omdat ze stiekem verhuurd worden. De verhuurder wordt rijk over de rug van wachtenden en al-dan-niet-zo-onschuldige onderhuurders heen.
Verhuur via AirBNB
En dan dat AirBNB. Waarschijnlijk vinden de verhuurders die een appartement aanhouden – alleen maar om het via AirBNB te verhuren aan toeristen – zelf dat ze niets verkeerd doen. Wie heeft er nou last van? Het huis is toch van hen? Dat is op persoonlijk niveau bekeken ook eigenlijk wel zo. Als er één huis of één appartement in een wijk veel verhuurd wordt is er niets aan de hand. Maar ja, als de gewone bewoners van wijken last gaan krijgen van een enorme hoeveelheid toeristen, dan wordt het een ander verhaal.
Huizenprijzen rijzen de pan uit
Plus: de huizenprijzen in voor toeristen populaire gebieden rijzen de pan uit. Zolang er flink winst gemaakt kan worden door in zo’n gebied een huis of appartement te kopen – niet voor eigen bewoning maar voor verhuur – zullen er steeds hogere bedragen geboden worden voor die aankoop. Twee negatieve effecten dus waar we niet op zitten te wachten.
Meer woonfraudeurs pakken
Kortom: het is een prima plan om zowel illegale onderverhuur als de overmatige verhuur via AirBNB aan te pakken. Ik zet alleen mijn vraagtekens bij het verhogen van de boete als middel. Als mensen om zich heen horen dat er veel woonfraudeurs gepakt worden… dat zet vast meer zoden aan de dijk. Maar hoe?
Uitwisseling van data
Het probleem lijkt te liggen in de uitwisseling van data. Door data aan elkaar te koppelen is het veel gemakkelijker om te ontdekken waar iemand werkelijk woont bijvoorbeeld. Is dat niet het adres van de sociale huurwoning of eigen woning op zijn naam – dan kan er een bel gaan rinkelen voor nader onderzoek. Maar daar spelen allerlei privacy-issues. Ollongren zegt ook te gaan kijken naar een effectievere uitwisseling van gegevens… ik geloof daar dus meer in dan in de hogere boete.