Lage rente leidt tot problemen

Waarom wordt de rekenrente niet gewoon verhoogd?

Goed nieuws voor mensen die een huis willen kopen: de hypotheekrente blijft maar dalen en zal ook de komende maanden nog wel wat verder dalen. Aan de andere kant, is dit ook slecht nieuws voor deze huizenzoekers omdat de huizenprijzen – mede dankzij de lage rente – ook de komende maanden verder zullen stijgen.

De vraag is of de dalende hypotheekrente genoeg is om de stijgende huizenprijzen te compenseren. De afgelopen jaren is dit niet het geval geweest. Onderaan de streep betekent dit dat huizenzoekers naar een “goedkopere woning” moeten zoeken.

Probleem voor pensioenfondsen

De lage hypotheekrente betekent ook een lage spaarrente. Vooral pensioenfondsen hebben het zwaar dankzij de dalende rentes. Zij moeten een bepaalde dekkingsgraad hebben. De dekkingsgraad geeft weer in hoeverre het pensioenfonds voldoende geld in kas heeft om aan de toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen. Zo moet het grootste pensioenfonds van Nederland – het ABP – een dekkingsgraad hebben van 128%. De huidige dekkingsgraad is echter nog geen 90%.

Probleem: lage rekenrente

Een belangrijke factor bij het berekenen van de dekkingsgraad is de rekenrente. Dit is de rente / het rendement waarmee pensioenfondsen moeten rekenen om het toekomstige vermogen uit te rekenen. De rekenrente wordt door De Nederlandsche Bank bepaald aan de hand van de actuele marktrentes.

Op de site van het ABP valt te lezen dat de rekenrente nu slechts 0,3% bedraagt. Bij dit soort percentages is het voor veel pensioenfondsen vrijwel onmogelijk om nog aan de vereiste dekkingsgraad te kunnen voldoen. Het gevolg is dat er feitelijk gekort moet worden op de pensioenuitkeringen. Dit laatste wil natuurlijk iedere pensioenfonds voorkomen.

Hoe voorkom je het korten van pensioenen?

De vraag is natuurlijk wat de oplossing zou zijn voor de pensioenfondsen. Volgens het ABP heeft de rekenrente een grote invloed op de dekkingsgraad. Een afname van de rekenrente met 1 procent leidt naar verwachting tot een afname van de actuele dekkingsgraad met 12%. De rente zou dus eigenlijk met een paar procent moeten stijgen om op de vereiste dekkingsgraad uit te komen. Een dergelijke rentestijging zit er echter voorlopig niet in…

Waarom moeilijk doen als het gemakkelijk kan? Ik zie wel wat in het voorstel van een aantal pensioenfondsen om de rekenrente te verhogen (bijvoorbeeld naar 2%). Dit is dan wel een fictieve rente. Pensioenfondsen beleggen veel en de beurs heeft het de afgelopen jaren niet slecht gedaan. Ook dit jaar staat bijvoorbeeld de AEX al zo’n 15% in de plus. Pensioenfondsen moeten hier toch van profiteren? Hun gemiddelde rendement moet toch flink hoger kunnen zijn dan de rekenrente? Natuurlijk is er altijd een bepaald risico bij beleggen. Echter een goede spreiding kan dit risico toch beperken?

Eigen huis melkkoe voor de overheid

Jonge starters die een huis kopen, hoeven zich niet zo druk te maken over hun toekomstige pensioen. Zij zijn verplicht hun hypotheek af te lossen in maximaal 30 jaar. Wie zijn hypotheek voor pensioendatum heeft afgelost, heeft een leuke aanvulling op zijn pensioen. Zou Den Haag in 2012 al geweten hebben wat er met de pensioenen ging gebeuren? De verplichting voor starters om hun hypotheek af te lossen is in Den Haag in 2012 genomen. Daarna is besloten om de Wet Hillen af te schaffen. Gevolg is dat iedere huizenbezitter in de toekomst belasting zal moeten gaan betalen. Zelfs de huizenbezitters die geen hypotheek (meer) hebben. Wie een eigen huis heeft, wordt gezien als een melkkoe. En Den Haag blijft maar melken.