Inflatie: wat betekent het voor jou?
Het effect van inflatie op sparen, lenen en hypotheken
Je hebt van die begrippen die regelmatig langskomen, waarvan je ongeveer ook wel weet wat het betekent, maar waarvan je misschien niet direct kunt bedenken wat het met jou te maken heeft. Inflatie is zo'n begrip, vind je niet?
Leuk hoor, die maandelijkse berichten van het CBS over de inflatie in de afgelopen maand - jij eet er geen boterham meer of minder door. Natuurlijk hééft het wel gevolgen, alleen zijn die niet concreet zichtbaar in jouw portemonnee. En ook niet op je bankrekening.
Wat is inflatie ook alweer?
Even een opfrisser: wat is inflatie ook alweer? Het inflatiecijfer geeft aan wat er gebeurt met het prijspijl in ons land. Dat wordt berekend door de prijsontwikkeling van een pakket aan goederen en diensten in de gaten te houden: de consumentenprijsindex (CPI). In Nederland doet het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) die berekeningen. Er komt elke maand een cijfer uit dat dan vergeleken wordt met de maand ervoor en dezelfde maand het jaar ervoor.
Ontwikkeling van de inflatie in Nederland
Wat betekent het cijfer van het CBS?
Als het CBS schrijft "Stijging consumentenprijzen daalt van 2,7 naar 1,8 procent" (12 februari 2020), dan bedoelen ze dat de prijzen in januari 2020 1,8% hoger waren dan in januari 2019. Die 2,7% doelt op december: in december 2019 waren de prijzen 2,7% hoger dan in december 2018.
En wat betekent het voor jou?
Gekeken naar je eigen situatie zorgt inflatie ervoor dat je minder kunt kopen van je euro's. Als de prijzen stijgen is het logisch dat je met een gelijk bedrag minder kunt kopen. Als een brood € 2,= kost kun je van € 20,= precies 10 broden kopen. Stijgt de prijs van het brood naar € 2,25 - dan kun je van diezelfde € 20,= nog maar 8,89 broden kopen. Dat rekensommetje kun je makkelijk maken. Nu gaan de prijsverhogingen in de praktijk wat geleidelijker. En stijgen de inkomens ondertussen ook mee. Daardoor voel je het effect van de inflatie niet enorm snel.
Is het CPI hetzelfde als de inflatie?
Belangrijk om te snappen is dat het CPI niet hetzelfde is als inflatie. Het CPI gaat alleen om dat pakket goederen en diensten en geeft een goede weergave, maar de totale inflatie is breder. Dat draait immers om alle prijzen, ook die van koopwoningen, industriële producten, aandelen en goud. Om maar wat te noemen. Voor een uitgebreider beeld van de totale inflatie heeft het CBS het Prijzendashboard - waarin ook de prijsontwikkeling op andere gebieden dan alleen consumentenprijzen getoond wordt.
Effect van inflatie op jouw geldzaken
Hierboven vertelde ik al dat je in het dagelijks leven niet direct iets van de inflatie merkt. De prijzen stijgen meestal geleidelijk en je inkomen stijgt doorgaans ook mee. Als je naar de langere termijn kijkt heeft inflatie wel degelijk effect op jouw geldzaken.
Inflatie en je spaargeld
Neem nou je spaargeld. Dat is een bedrag dat ergens geparkeerd staat. Door de stijging van de prijzen kun je over een jaar met dat geld minder kopen dan vandaag. Je spaargeld wordt in feite opgegeten door de inflatie. In de theorie zou het zo moeten zijn dat de spaarrente de inflatie compenseert - plus nog een beetje omdat je jouw geld bij de bank hebt gezet. In de praktijk van dit moment is dat zéker niet het geval.
De inflatie is zo rond de 2%, de spaarrente op je internetspaarrekening op dit moment maximaal 0,2%. Tel uit je verlies. Je spaargeld wordt niet minder in bedrag, maar wel in waarde. Je kunt er in de toekomst minder van kopen dan nu.
Geld lenen: geleend bedrag ook minder waard
En hoe zit dat dan met lenen? Als je spaargeld minder waard wordt, geldt dat ook voor geleend geld. Je moet natuurlijk gewoon het volledige bedrag terugbetalen. Alleen is dat bedrag dus - net als je spaarsaldo - door de inflatie minder waard in de toekomst. Omdat je er dan minder van kunt kopen dan nu. In die zin zou je kunnen zeggen dat het slim is om geld te lenen, en dan vooral voor spullen waarvan de prijzen omhoog gaan. Eén dingetje... de rente voor een lening is níet lager dan de inflatie. Geld lenen kost dus nog steeds geld.
Waar vind je de goedkoopste lening?
Hypotheken en inflatie
Rondom de eigen woning is er een gekke situatie. De hypotheekrente is namelijk bijna altijd wél lager dan de CPI. Die rente is nog fiscaal aftrekbaar ook. Terwijl de huizenprijzen elke maand hoger worden. Je hypotheek wordt dus relatief minder waard (ten opzichte van wat je ervan kunt kopen én ten opzichte van je inkomen, er vanuit gaande dat dit meestijgt met de inflatie) terwijl je huis juist meer waard wordt. Zoals dat er nu uitziet is dat een pleidooi voor het kopen van een huis en het afsluiten van een maximale hypotheek. Aflossingsvrij zelfs (voor zover dat nog kan). Helemaal tegen het zere been van de Aflossingsblij-beweging natuurlijk.
Ik kan me nog levendig herinneren dat ik in de tijd dat ik hypotheekadviseur was - láng geleden - een klant aan mijn bureau had die heel overtuigd meldde dat hij maximaal aflossingsvrij wilde. Over 30 jaar zou die schuld door de inflatie véél minder waard zijn, stelde hij. En ik kon niet anders dan hem gelijk geven. Je schuld groeit immers niet mee met de inflatie, terwijl je inkomen dat doorgaans wel doet. En als de hypotheekrente dan lager is dan de inflatie...
Check de actuele hypotheekrente
Ontwikkeling inflatie: je weet het niet
Het enige is dat je niet in de toekomst kunt kijken. Je weet niet wat er met de inflatie gaat gebeuren. Ook het omgekeerde kan een keer gebeuren: deflatie. Zou dat langdurig aan de orde zijn, dan ben je niet blij met je schuld-die-niet-meekrimpt. En wel blij met je spaarrekening waarvan het saldo opeens in waarde groeit. Zelf ben ik niet geneigd mijn persoonlijke geldzaken af te stemmen op de inflatiecijfers. Niet om minder te sparen omdat de spaarrente lager is dan de inflatie. Ook niet om mijn hypotheek erop in te richten. Maar interessant is het wel.
