Zorgt corona voor basisinkomen?
Gratis geld voor iedereen wellicht dichterbij door crisis
De coronacrisis maakt overduidelijk hoe kwetsbaar onze inkomens zijn. Heel veel zzp'ers, flexwerkers en ondernemers hebben bijna direct een probleem. En het is dat de overheid 90% van de loonkosten afdekt, anders zou hetzelfde gelden voor heel veel werknemers.
Standaard inkomen zonder te werken
Dit is natuurlijk koren op de molen van de voorstanders van een onvoorwaardelijk basisinkomen, waarvan ik zelf ook behoorlijk gecharmeerd ben. Als het inkomen uit arbeid zo kwetsbaar is dat de overheid direct moet bijspringen als er iets flink misgaat - dan is er wel iets voor te zeggen om gewoon standaard te zorgen dat iedere Nederlander een vaste basis aan inkomen heeft.
Tegemoetkoming voor zzp'ers
De tegemoetkoming voor zzp'ers die nu is ingevoerd lijkt er eigenlijk behoorlijk op. Er zitten geen voorwaarden aan, geen partnertoets. Het is alleen geen standaard bedrag dat elke zzp'er gewoon krijgt, het is een aanvulling op het inkomen dat ze nog wél weten binnen te harken. Een aanvulling tot bijstandsniveau.
Misbruik zzp-regeling
Ik heb al snel geroepen dat er ongetwijfeld misbruik gemaakt gaat worden van deze regeling. Hoe zwaar ik erop tegen ben om er een beroep op te doen als dat niet noodzakelijk is. Hoe eenvoudig is het om facturen die je nu wel zou kúnnen uitschrijven maar vooruit te schuiven zodat je nu die tegemoetkoming kunt cashen? En om die gewoon aan te vragen ook al heeft jouw partner genoeg inkomen om jullie huishouden mee draaiende te houden?
Voorwaarden leiden tot misbruik
Dat (vermeende) misbruik, dat is wat je eigenlijk hebt met elke regeling waar voorwaarden aan verbonden zitten. Het wordt ingecalculeerd bij het invoeren van regeling, zo ook hier. Voorwaarden betekenen nu eenmaal dat de één er wel gebruik van kan maken en de ander niet.
Degene die er volgens de regels geen gebruik van kan maken vindt dat oneerlijk en wil dat toch. Die zal in de verleiding komen de regels te buigen of er onder- of overheen te gaan om toch te krijgen waarvan hij vindt dat hij er óók recht op heeft.
Een voordeel van een onvoorwaardelijk basisinkomen is dat er geen voorwaarden zijn - waardoor misbruik dus ook niet mogelijk is.
Basisinkomen niet als noodmaatregel
Een werkelijk onvoorwaardelijk basisinkomen moet je natuurlijk niet als noodmaatregel invoeren. Dat zou gaan om een heel ingrijpende politieke beslissing. Eentje waarbij het hele stelsel van uitkeringen, belastingen en toeslagen op de schop moet. Dat doe je niet even snel omdat er nu een crisis is door een virus.
Toch zou het wel kunnen dat deze crisis ervoor zorgt dat de houding tegenover het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen nu wat verandert. En er misschien een grotere kans is dat het er ooit van gaat komen?
