Minimumloon omhoog - is dat nodig?
Negatieve inkomstenbelasting als alternatief
Het minimumloon moet omhoog, daar lijken alle politieke partijen het over eens - zie ik op AD.nl. Ze verschillen nogal van mening over het 'hoe' - maar het feit dat ze allemaal van mening zijn dat het moet is al heel wat. Oh nee, niet helemaal allemaal: het Forum voor Democratie doet niet mee.
Verkiezingspraat met dikke korrels zout
Of... is het verkiezingspraat? Is het een manier om de grote groep mensen die aan het werk is voor het minimumloon te paaien? Wat er in verkiezingstijd geroepen wordt vind ik altijd wat lastig, moet je toch wel met een paar hele dikke korrels zout nemen.
Bron foto: Dafinchi / Shutterstock.com
Kunnen leven van minimumloon
De insteek is dat mensen met een minimumloon moeten kunnen leven van hun inkomen. Dat er nu teveel huishoudens in armoede leven, zelfs bij een fulltime baan - niet okay in een welvarend land als Nederland. Volledig mee eens.
Haken en ogen aan verhogen minimumloon
Het klinkt eenvoudig: verhogen we toch gewoon het minimumloon? Ze hebben het over een forse verhoging: in stappen van minimaal € 9,70 naar € 14,= per uur. Maar zo eenvoudig is het natuurlijk helemaal niet. Er zitten wel wat haken en ogen aan:
- Een hoger minimumloon betekent hogere lasten voor werkgevers. Daarmee ontstaat het risico dat die minder mensen in diensten nemen of houden.
- Verhoging betekent dat ook diverse uitkeringen omhoog gaan - de hoogte daarvan is gekoppeld aan het minimumloon. Daarmee kost het ook de overheid meer geld.
- Laat je de bedrijven meer winstbelasting betalen om die kosten te compenseren, dan is dat nog eens een extra lastenverzwaring voor bedrijven.
- Een hoger loon kan leiden tot lagere toeslagen, waardoor je er in de praktijk weinig mee opschiet.
Lastenverlichting voor laagstbetaalden
Er zijn ook partijen die niet zo zeer gaan voor de sterke verhoging van het minimumloon - maar wél willen zorgen dat de minima meer geld te besteden krijgen. Dat zou dan moeten gebeuren door een 'gerichte lastenverlichting voor de laagstbetaalden', zoals het CDA predikt. Omdat werken moet lonen. Met deze route gaan de uitkeringen niet omhoog.
Geen aandacht voor basisinkomen? Toch wel!
Ik kan er niets aan doen, maar mijn gedachten gaan toch weer naar het onvoorwaardelijke basisinkomen. Daar zie ik in eerste instantie niets over, maar blijkt bij verschillende partijen toch wel een rol te spelen.
GroenLinks, D66, CU, PvdD , PvdA en Denk e.a. nemen stappen op weg naar basisinkomen
Negatieve inkomstenbelasting
In dat artikel lees ik ook een voor mij nieuwe term 'negatieve inkomstenbelasting'. Zo te zien bedoelt GroenLinks met een 'nieuwe inkomensafhankelijke belastingtoeslag' zo ongeveer hetzelfde.
Vorm van basisinkomen
De negatieve inkomstenbelasting wordt gezien als een vorm van een basisinkomen. Wikipedia geeft me de volgende uitleg:
Negatieve inkomstenbelasting (Engels: negative income tax) is een progressieve inkomstenbelasting waarbij mensen beneden een bepaald inkomensniveau overheidshulp krijgen in plaats van belastingen te betalen.
De term is overigens helemaal niet nieuw zie ik... is al in de jaren '40 in Groot Brittannië geïntroduceerd en ook opgenomen in Milton Friedmans' boek Capitalism and Freedom uit 1962.
Aanvulling van de overheid bij laag inkomen
Een negatieve inkomstenbelasting zou er simpelweg voor zorgen dat je - als je inkomen beneden een bepaald niveau ligt - je er geld bij krijgt van de overheid, zodat je altijd een bepaald minimum inkomensniveau hebt.
Interessant wel! Op de website van de Vereniging Basisinkomen wordt er natuurlijk ook uitgebreid op ingegaan en trekt Reyer Brons in een uitvoerig artikel uit 2019 de volgende conclusie:
Uitvoering van een stelsel van basisinkomen is goed denkbaar via de Belastingdienst in de vorm van een negatieve inkomsten belasting. Dat heeft voordelen doordat er minder geld over en weer hoeft te worden rond gepompt, met name naar degenen met veel andere inkomsten. Het levert een complicatie op voor degenen met meerdere inkomstenbronnen, wisselende inkomsten en zelfstandigen. Het bestaande stelsel met voorheffingen en een eindheffing kan zo aangepast worden dat dit behoorlijk soepel is op te lossen.
Verhoging minimumloon niet nodig
Met een onvoorwaardelijk basisinkomen is het minimumloon niet belangrijk meer, dan heeft iedereen een basis om van te leven. Dat is in de uitvoering een stuk eenvoudiger dan een negatieve inkomstenbelasting, lijkt me zo.
Inkomen aangevuld tot acceptabel niveau
Maar goed: als voor een onvoorwaardelijk basisinkomen niet genoeg draagvlak is kan dit wel een aardig alternatief zijn denk ik. En met zo'n regeling is een verhoging van het minimumloon ook niet nodig - het inkomen van de laagstbetaalden wordt dan op een andere manier aangevuld tot een acceptabel niveau, een niveau waar je van kunt leven.
