Ondernemers beter beschermen bij lenen?
Non-bancaire financieringen uitgelegd en uitgelicht
Geld lenen voor je bedrijf... als het bij de bank niet lukt zijn er tegenwoordig genoeg andere mogelijkheden. De AFM heeft hier kritisch naar gekeken en wil meer bescherming voor kleine ondernemers. Goed idee!
Alternatieven voor zakelijk lenen bij de bank
Ondernemers hebben regelmatig geld nodig dat ze zelf niet beschikbaar hebben - dan moeten ze dus lenen en zoeken ze naar financiering. Van oudsher gingen ze daarvoor naar hun huisbank.
AFM kijkt naar kosten en risico's
Inmiddels zijn er steeds meer alternatieven voor die traditionele zakelijke leningen. Niet alleen bij andere banken, ook non-bancaire financiering komen snel op. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt dat in de gaten en vraagt aandacht voor de kosten en risico's.
Non-bancaire financiering in vele vormen
Snap je het allemaal nog? Non-bancaire financiering... wat bedoelen ze daarmee? Het gaat bijvoorbeeld over 'factoring' en 'equipment lease'. Dikke kans dat die termen het voor jou niet duidelijker maken. De AFM heeft het naast factoring en equipment lease ook over crowdfunding en flitskredieten.
Factoring
Bij factoring verkoop je als ondernemer in feite jouw openstaande facturen. Je krijgt dan direct geld op je rekening en hoeft niet te wachten op de betaling door jouw klant. Handig, want je hebt dan geen last van de betalingstermijn en hoeft niet achter klanten aan die te laat betalen. Debiteurenfinanciering, noemen ze het ook wel. En ik kwam 'factuurovernemers' tegen. Natuurlijk is dit niet gratis. Er zijn verschillende voren van factoring - allemaal kosten ze geld. Logisch.
Equipment lease
Equipment lease is - dat zal je niet verbazen - het leasen van bedrijfsmiddelen. Koop je die, dan ben je in één keer veel geld kwijt. Met lease kun je ze aanschaffen zonder dat je het bedrag zelf moet investeren. Je betaalt maandelijks een bedrag en wordt dan uiteindelijk eigenaar. Of je wordt direct eigenaar maar dat bedrijfsmiddel is wel onderpand en kan ingevorderd worden.
Klinkt als huren en als lenen (ala hypotheek), vind je niet? Dat is het ook - ik zal je even niet vermoeien met de details van verschillende vormen van lease. Ook dit is ... je raadt het al ... niet gratis. Verre van.
Crowdfunding voor de zaak
Crowdfunding... dat klinkt als het charmante initiatief om met z'n allen mensen te helpen die veel geld nodig hebben voor een dure operatie in het buitenland. Of om een investering van een culturele instelling mogelijk te maken. Je krijgt dan in ruil iets aardigs terug.
Zo deed Het Scheepvaartmuseum aan crowdfunding voor het groot onderhoud van dat prachtige VOC schip dat daar altijd lag. Daar heb ik een bedragje aan meebetaald, soort van sponsoring. Vrijdag komt het schip terug naar de kade, ik vind dat mooi!
Ondertussen is crowdfunding ook gewoon serious loan-business geworden, denk bijvoorbeeld aan Lender & Spender voor particulieren. Zo zijn er ook de nodige zakelijke crowdfunding-initiatieven waarbij het niet gaat om geven maar om lenen. Hartstikke handig als je een bedrijf wilt starten maar geen lening krijgt van de bank.
De Rabobank zette een aantal Nederlandse crowdfundingplatforms op een rij, met als eerste Collin Crowdfund. Die naam ken ik... daar was een probleem mee. Een ondernemer beschuldigt hen van misleiding omdat ze aangezet is om veel meer te lenen dan ze vroeg.
Zakelijke flitskredieten
En dan zijn er nog de flitskredieten: kortdurende leningen vanuit fintech bedrijven. Ook weer hartstikke handig, maar ze kunnen behoorlijk duur uitpakken. Je kent ze misschien wel uit de particuliere markt - daar zijn die minileningen gelukkig behoorlijk uitgebannen inmiddels.
Zakelijk is het anders: er zijn juist steeds meer kredietplatformen die zich richten op kortlopende leningen voor zzp'ers en mkb'ers. Zakelijke flitskredieten dus. Het lenen gaat vrij eenvoudig met beperkte toetsing, waardoor het snel geregeld kan zijn.
Zo'n zakelijk flitskrediet kan handig zijn voor een snelle en korte kredietbehoefte, maar kan ook heel duur uitpakken. Dat is voor een lening van een paar weken niet zo erg... duurt het afbetalen onverhoopt langer, dan is het 'spuugduur'.
Risico's voor ondernemers
Als ondernemer moet je goed opletten wat je doet en gaan overheid en toezichthouders er vanuit dat je dat ook doet. Dat je advies inwint over zaken die je niet goed begrijpt. Dat je bewust, voorzichtig en verstandig omgaat met geldzaken.
Minder bescherming dan particulier
Daarom is de bescherming voor ondernemers veel minder dan voor particulieren. Voor particulieren is er bijvoorbeeld de maximale rente, voor zakelijk lenen is die er niet.
AFM pleit voor regels ter bescherming mkb'er en zzp'er
Al die alternatieve financieringsvormen... de AFM ziet de nodige risico's, vooral voor kleine ondernemers. Daarom pleit de toezichthouder voor bescherming van de zzp'er en mkb'er - waarbij ze niet veel vertrouwen heeft in zelfregulering. Er is wel een stichting MKB Financiering, maar daar sluiten niet veel aanbieders zich bij aan. Dus zegt de AFM:
... wenselijk dat beleidsmakers en de sector ook kijken naar andere mogelijkheden om kleine ondernemers te beschermen, zoals de maximale kredietvergoeding dat doet voor consumenten. Ook een uniforme kostenmaatstaf kan interessant zijn, omdat die de markt transparanter en beter vergelijkbaar maakt. Er is wel meer onderzoek nodig om te bepalen of dergelijke maatregelen noodzakelijk en proportioneel zijn. De AFM is daarvoor vanwege het ontbreken van een wettelijk mandaat overigens niet de aangewezen partij.
Ik kan het daar alleen maar mee eens zijn. Om je heen zie je zoveel mensen die voor zichzelf beginnen, al dan niet gedwongen door de coronacrisis... en lang niet al die mensen zijn zich genoeg bewust van de risico's van ondernemen in het algemeen, en van dit soort financieringsvormen in het bijzonder.
