Werklozen en de berg vacatures
Banen, zzp'ers, participatieplaatsen...
Opeens valt me op hoeveel nieuwsberichten er de laatste tijd zijn over banen. Over werk. Over vacatures. Zou het te maken hebben met het einde van de zomervakantie? Ofwel komkommertijd, ofwel het idee dat mensen in de vakantie nadenken over hun werk en dus geïnteresseerd zijn in berichten daarover?
Meer vacatures dan werklozen
Een paar headlines van de afgelopen tijd:
- Nieuwe collega alweer op zoek: 'Baan valt vaak tegen door corona'
- Zoveel banen en toch niet aan de bak: 'Voldoe niet aan profiel'
- Voor het eerst meer vacatures dan werklozen
- Aantal vacatures flink toegenomen, verkopers en monteurs in trek
- Figi Zeist verzuipt in de vacatures: bioscoop twee deken dicht
- Personeelstekort loopt op, sollicitant kan eisen stellen: 'Gratis woning voor werk in de horeca'
De strekking is duidelijk: er zijn veel bedrijven die mensen zoeken, het stikt van de banen. Ondertussen groeit de groep langdurig werklozen... deze mensen komen ondanks de hausse aan vacatures kennelijk toch niet aan een baan.
Zzp'erschap in gevaar?
En zomaar even onderaan artikel 1: er ligt een bom onder het Nederlandse personeelsbeleid. Hoezo dan? Dat heeft te maken met de mening van de advocaat-generaal, die de Hoge Raad adviseert en wiens mening heel belangrijk is. Die heeft iets geroepen over de positie van zzp'ers dat grote gevolgen kan hebben: een redenering waardoor veel zzp'ers beschouwd kunnen gaan worden als werknemers.
Reden om te juichen?
Daar kun je natuurlijk bij gaan juichen - als je vindt dat veel bedrijven zzp'ers inzetten voor arbeidsplaatsen waar ook werknemers voor aangenomen kunnen worden. Als je er vanuit gaat dat mensen uit nood die positie innemen, niet omdat ze dat zelf willen. En dat zal voor een groep van deze zelfstandigen-zonder-personeel vast en zeker het geval zijn.
Werknemers inruilen voor zzp'ers
Je kent het wel: de verhalen over werknemers die ontslagen worden door hun werkgever, vervolgens wel terug mogen komen - maar dan als zzp'er. Dat is een manier om de vaste kosten van een bedrijf te drukken en flexibeler om te kunnen gaan met de personeelskosten. Een werknemer ontslaan is nog niet zo makkelijk, een zzp'er zeggen dat hij (even) niet meer - of wel, maar minder - hoeft te komen is heel eenvoudig.
Flexibiliteit voor zzp'er
Hartstikke fijn voor werkgevers dus, werken met zzp'ers. En de ingehuurde kracht? Die heeft net zoveel flexibiliteit en kan stoppen met het werk wanneer hij of zij wil. Kan een uurtarief in rekening brengen dat ruim hoger ligt dan het uurloon in een dienstverband. Meer overhouden aan het werk - om het risico van het ondernemerschap mee te compenseren.
Negatieve kanten voor beide partijen
Dat zijn de positieve kanten voor werkgever en ingehuurde zzp'er. Voor beide partijen heeft deze arbeidsrelatie ook negatieve kanten. Het feit dat ze allebei op ieder moment kunnen zeggen: 'het is klaar' ... dat geeft onzekerheid. De werkgever kan zo heel makkelijk in de knel komen, de zzp'er kan in no-time z'n inkomen kwijt zijn. Er is geen zekerheid, voor allebei niet.
Verder geldt voor de zzp'er dat hij niet doorbetaald wordt bij ziekte, dat vakantie nemen gewoon geld kost, er geen vakantiegeld is en geen pensioenopbouw via de baas. En voor de werkgever dat hij simpelweg meer euro's per gewerkt uur betaalt.
Zaak tussen bedrijf en arbeidskracht
Ik zou zeggen dat het een zaak tussen bedrijf en arbeidskracht is, op welke manier de relatie vormgegeven wordt. Of het nu een dienstverband is (tijdelijk of vast) of een flexibeler arbeidsrelatie. Daarbij is het natuurlijk wel van belang dat bedrijven hun machtspositie niet misbruiken voor die 'inruilconstructie'.
Participatieplaats voor langdurig werkloze
De zaak waar de advocaat-generaal iets over gezegd heeft gaat eigenlijk niet over zzp'ers, het ging over een participatieplaats. Een werkplek voor een langdurig werkloze die met behoud van uitkering een jaar lang aan de slag ging bij de Gemeente Amsterdam.
Werk dat anders blijft liggen
Zo'n participatieplaats zou moeten gaan om werk dat anders blijft liggen - in de praktijk deed deze mevrouw werk dat collega's ook deden, gewoon noodzakelijk werk. Dus vond ze dat ze ook op dezelfde manier beloond moest worden, niet kon worden afgescheept met het behoud van die uitkering.
Werklozen en vacatures
Ik ken natuurlijk de details van deze discussie niet, weet niet hoe het zit met de timing. Is al tijdens het jaar in de participatieplaats besproken of dit wel klopt of pas achteraf? Heeft de dame in kwestie na dat jaar een gewone baan gehouden of is er afscheid genomen? En waarom dan?
Blij om aan het werk te zijn
Daar zijn we dan terug bij de werklozen en de vacatures. In de basis denk ik dat een langdurig werkloze die maar steeds niet aan de bak komt (zie artikel 2) toch hartstikke blij moet zijn om aan het werk te zijn? Ook al is het met een participatieplaats - om welke redenen dan ook... je bent aan het werk! Met een mooie kans om na dat jaar in dienst te komen (tenminste, dat hoop ik dan) en anders te solliciteren naar iets anders vanuit een werkende positie. Dat is kansrijker dan vanuit langdurige werkloosheid lijkt me.
Kieskeurig: wat je wel en niet wilt doen
Als het gaat om werk zoeken heb ik toch ook sterk de indruk dat veel mensen te moeilijk doen over wat ze wel en niet willen doen. Werkloos zijn en zeggen 'er is niks' - om vervolgens niet heel hard te zoeken en solliciteren maar wel een uitkering te krijgen... daar kan ik niet zo goed tegen.
Frustrerende afwijzingen
Natuurlijk is het frustrerend om steeds afgewezen te worden bij een sollicitatie. Of zelfs niet eens een reactie te krijgen van het bedrijf waar je solliciteert (bizar slecht vind ik dat!). Dat is niet makkelijk, en toch zeg ik: doorzetten.
Werk aanpakken beneden je niveau
Pak iets aan dat zwaar beneden je niveau ligt en helemaal niet in lijn met wat je eigenlijk wilt doen. Dat komt later wel. Neem nou die man die minister was in Afghanistan en nu maaltijden bezorgt in Duitsland, terwijl hij vier uur per dag bezig is met het leren van de Duitse taal. Daar heb ik oneindig respect voor.
Bedrijf starten met behoud van uitkering
Of denk na over een eigen bedrijf! Als het niet lukt om een baan in loondienst te krijgen, ga jouw kwaliteiten dan inzetten voor een eigen onderneming. Het UWV wil daar vaak wel aan meewerken: dat je met behoud van uitkering een start kunt maken. Krijgen bedrijven hun vacatures niet ingevuld? Willen ze jou niet aannemen als werknemer? Misschien willen ze je wél inhuren als zzp'er vanuit jouw eigen bedrijf...
