Inflatie veroorzaakt prijsstijgingen? Welnee!
De betekenis van de maandelijkse CBS-cijfers
Toen ik gisteren mijn werk afsloot zag ik een krantenkop langskomen, iets van 'Inflatie veroorzaakt prijsstijgingen'. Kan 'm nu niet meer terugvinden, ik denk dat de titel veranderd is, dat het ging om het Telegraafartikel 'Inflatie maakt bungalowpark, appels en barbecue duurder dan ooit'.
Inflatie verkeerd om uitgelegd
De formulering maakte me in de war. Inflatie veroorzaakt prijsstijging? Is het niet andersom? Het inflatiecijfer geeft toch juist weer wat er gebeurd is met de prijzen? Dan veroorzaken de hogere prijzen dus in feite de inflatie...
Wat zegt het CBS?
Laat ik eens kijken wat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) erover zegt. Zij openen hun artikel over de inflatie in augustus met:
Consumentengoederen en -diensten waren in augustus 2,4 procent duurder dan een jaar eerder, meldt het CBS. In juli was de inflatie 1,4 procent. Vooral de prijsontwikkelingen van pakketreizen naar het buitenland en een verblijf in bungalowparken droegen bij aan de hogere inflatie.
Dat is dus precies wat ik bedoel: de hogere prijzen zorgen voor inflatie. Niet andersom.
Begrip inflatie uitleggen aan pubers
Het doet mij een beetje denken aan de korte periode dat ik in het middelbaar onderwijs voor de klas heb gestaan om economieles te geven. Het begrip inflatie uitleggen aan pubers die daar natuurlijk niets mee hebben... dat was wel een dingetje. Dan blijf je al snel hangen in 'inflatie is dat de prijzen omhoog gaan' en 'dat je van dezelfde euro minder kunt kopen'... ook al waren het toen nog guldens.
Berekening inflatiecijfer
Ik kan me volledig voorstellen dat zo'n begrip als 'inflatie' voor pubers - en met hen voor héél veel mensen - niet goed te plaatsen is. Het heeft niets te maken met hun eigen leven en belevingswereld. De cijfers, tabellen en grafieken waar het CBS mee komt zeggen ze niets. Wat betekent zo'n grafiek nou?
Deze grafiek van het CBS laat zien hoe de prijzen in Nederland zijn gewijzigd ten opzichte van een jaar eerder. In augustus 2021 waren de prijzen dus 2,4% hoger dan in augustus 2020. Voor juli gold nog een prijsstijging van 1,4%, dus dat is een behoorlijk verschil.
'De prijzen' - wat zijn dat?
Een logische vraag is dan: wat zijn 'de prijzen'? Iedereen koopt toch andere spullen... je kunt niet stellen dat iedereen 2,4% meer heeft moeten uitgeven dan een jaar geleden. Het gaat om de totale prijs van een vastgesteld pakket aan uitgaven, waarvan elke maand wordt gekeken wat dat in totaal kost. Hier kun je zien wat er in dat pakket zit:
Misschien rijd jij geen auto en ben je vooral thuis, ben je helemaal niet in het buitenland geweest en rook en drink je niet... dan zijn jouw uitgaven op een andere manier veranderd dan gemiddeld. Die 2,4% zegt dus niets over jouw kosten, wel over het algemene prijsniveau.
Duurdere vakanties zorgen voor inflatie
De inflatie zorgt er dus niet voor dat het leven duurder wordt: het is een cijfer dat achteraf berekend wordt en laat zien wat er gebeurd is met de prijzen. Je ziet hierboven dat sommige uitgaven in juli nog goedkoper waren dan een jaar eerder - en in augustus juist duurder. We hebben het dan over uitgaven in de horeca, recreatie en cultuur, en voedingsmiddelen. Door de Telegraaf vertaald naar 'bungalowpark, appels en barbecue'. Vervoer is trouwens ook fors in prijs gestegen, ongetwijfeld gaat het daar over de benzineprijzen.
Wat moet jij met die inflatiecijfers?
Wat heb jij er nou aan, die inflatiecijfers? Eigenlijk helemaal niets... ze laten gewoon zien dat het leven gemiddeld genomen duurder is geworden. Het kan verklaren waarom je krap zit aan het eind van de maand, terwijl je geen bijzondere uitgaven hebt gedaan.
Onderhandelen over je salaris
Het kan je wel munitie geven als je gaat onderhandelen over je salaris. Als de prijzen stijgen heb je tenslotte meer euro's nodig om hetzelfde te kunnen kopen. Dus heb je een argument om tegen jouw werkgever te zeggen dat je loon omhoog moet.
Spaargeld en spaarrente
Die inflatie zorgt er dus voor dat jouw geld minder waard wordt, je kunt er minder van kopen door de hogere prijzen. De euro's op jouw spaarrekening dalen dus in feite in waarde. Dat zou normaal gesproken goedgemaakt moeten worden door de spaarrente... maar helaas... dat is al een tijdje niet meer het geval.
Je kunt het zo zien: als je € 10.000 een jaar op de spaarrekening met de hoogste rente (0,35% op dit moment) hebt staan - krijg je na een jaar € 35 aan rente. In de tussentijd is jouw geld bij een inflatie van 2,4% wel € 240 minder waard geworden.
Geen stimulans om te sparen
Dat stimuleert niet bepaald om te sparen natuurlijk. Als je het geld nu uitgeeft kun je er meer van kopen dan wanneer je het jarenlang op je spaarrekening laat staan. Die lage rente zóu ervoor kunnen zorgen dat we ons geld niet oppotten maar uitgeven.
Toch sparen in plaats van uitgeven
In de praktijk werkt dat helemaal niet. Waarom niet? Omdat we niet sparen voor de rente - of in elk geval nu niet. We sparen om een bedrag bij elkaar te krijgen voor een uitgave die we willen of moeten doen. Of voor een buffer voor de zekerheid.
Inflatie niet van belang
Dat de gespaarde euro's door de inflatie minder waard worden... dat nemen we op de koop toe. Of eigenlijk denken we er waarschijnlijk gewoon niet over na, want dat is alleen maar frustrerend.
Meld je NU aan voor onze Update Sparen in je mail!
Nu aanmelden