Komt de makelaarsbranche nu echt in actie?
Minister de Jonge komt met verbeterplan. Maar verandert er ook echt al iets?
Even terug naar maandag 6 september 2021 toen Radar in een uitzending de (NVM) makelaars heel hard aanpakte. De geheime camera liet zien hoe het er bij veel makelaars aan toegaat in Nederland. In het kort samengevat: veel makelaars hebben maling aan iedereen, als er maar flink veel geld verdiend wordt. Is er sindsdien iets wezenlijks veranderd?
Kamervragen
De uitzending van Radar leidde destijds tot heel veel commotie en zelfs tot Kamervragen in Den Haag. Maar als we kijken naar de makelaardij zelf, dan bleef het behoorlijk stil. Af en toe klonk er een geluidje dat het anders moet, maar er was geen sprake van een branche die het boetekleed aantrok en concludeerde dat het helemaal anders moet. Ik had gehoopt op goede voorstellen zoals een zorgplicht en een diplomaplicht voor makelaars. Het is natuurlijk te gek dat iedereen zomaar als makelaar kan beginnen.
Advies van Minister Ollongren in november
In november kwam er eindelijk hoopvol nieuws van minister Ollongren. In een uitgebreide kamerbrief werd geadviseerd het bieding proces op koopwoningen transparanter te maken en het bieden zonder voorbehoud van financiering en bouwkundig rapport te verbieden.
Een stukje uit die brief:
De kans op het vinden van een passende koopwoning mag niet afhankelijk zijn van hoeveel risico je bereid bent te nemen. Er bereiken mij steeds vaker verhalen over starters die vanuit concurrentieoverwegingen de voorbehouden voor financiering of bouwkundige keuring niet opnemen bij hun bod. Daarbij nemen zij grote risico’s die ze zich mogelijk niet kunnen permitteren. Daarom verken ik op dit moment of de voorbehouden van financiering en bouwkundige keuring een verplicht onderdeel kunnen gaan vormen bij de totstandkoming van een koopovereenkomst voor een woning door een consumentkoper. In dat geval worden de voorbehouden van financiering en bouwkundige keuring standaard onderdeel van het koopcontract.
Opvolging door minister De Jonge
We zijn nu ruim drie maanden verder en de nieuwe minister van minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening - minister de Jonge - heeft een verbeterplan gepubliceerd. Belangrijkste punt: het koopproces bij koopwoningen wordt transparanter. Maar hoe dit er precies uit gaat zien wordt nog niet beschreven. Dus daarvoor moeten we nog even afwachten.
Belangrijke vraag van mijn kant is of er sprake is van een systeem waar kopers hun bod op de koopwoning kunnen uitbrengen zonder dat iemand dit bod vooraf kan zien. Of is er toch een bepaalde sluiproute zodat iemand tijdens het biedingsproces de biedingen al kan inzien? Het is natuurlijk leuk dat alle biedingen na afloop van het biedingsproces openbaar worden, maar dat is alleen "eerlijk" als de biedingen tijdens het proces juist niet ingezien kunnen worden.
Hoeveel makelaars gaan meedoen?
Opvallend is verder dat het verbeterplan is ondertekend door NVM, VBO, Vastgoedpro, Vereniging Eigen Huis en de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. In Nederland zijn er 16.000 makelaars actief waarvan velen geen lid zijn van een vereniging. Ik vraag mij of of deze makelaars zich ook zullen moeten houden aan de nieuwe regels van het biedingsproces op koopwoningen of dat dit alleen geldt voor de makelaars die lid zijn van een branchevereniging?
Wat gebeurt er met de voorbehouden?
Bovendien mis ik in het verbeterplan het verplicht stellen van het voorbehoud van financiering en bouwkundige keuring in de koopakte. Ik heb hier al vaak over geschreven en vindt dat die verplichting er zo spoedig mogelijk moet komen.
Weinig werkelijk veranderd
Al met al moet ik concluderen dat er weliswaar actie is ondernomen, maar dat er in een half jaar tijd nog niet echt iets is veranderd.
