Koophuis en scheiden? Hoe zit dat met vergoedingsrechten?
Hoe werken vergoedingsrechten bij het uit elkaar gaan van huizenbezitters
Ongeveer een derde van de huwelijken eindigt tegenwoordig in een scheiding. Bij een scheiding worden alle bezittingen verdeeld over beide partners. Hoe: dat hangt af van de gemaakte afspraken. Een eigen koophuis kan de boedelverdeling soms een stuk ingewikkelder maken. Vooral als er "vergoedingsrechten" om de hoek komen kijken. Hiervan kan sprake zijn als één van de partners bij het kopen van een woning meer geld ingebracht heeft dan de andere partner. Ik zal in dit artikel toelichten hoe dat werkt.
Wat zijn vergoedingsrechten?
Vergoedingsrechten kunnen ontstaan als één van de partners eigen middelen investeert in het gezamenlijke vermogen of het vermogen van de andere partner. Dit komt vooral voor bij het kopen van een woning of als één van de partner zich inkoopt in de woning van de ander. Hierbij is het belangrijk om te bepalen op welk moment dit gebeurd is. Als het voor 2012 plaatsgevonden heeft, zijn de regels namelijk anders dan erna.
Ik zal uitleggen hoe het werkt aan de hand van wat voorbeelden:
Berekening vergoedingsrechten voor 2012
Situatie bij aankoop woning (getrouwd):
- Koopsom woning 300.000 euro
- Inbreng eigen middelen A 100.000 euro
- Hypotheek 200.000 euro
In bovenstaand voorbeeld wordt een woning gekocht door A en B voor 300.000 euro. A brengt direct 100.000 euro eigen middelen in, waardoor er een aflossingsvrije hypotheek van 200.000 euro kan worden afgesloten.
Het stel besluit in 2022 te gaan scheiden en de woning wordt verkocht voor 500.000 euro. Het volgende is dan van toepassing:
- Verkoop woning 500.000 euro
- Inbreng eigen middelen A 100.000 euro
- Aflossing hypotheek 200.000 euro
- Verkoopwinst 200.000 euro
Winst per persoon 100.000
- A krijgt nu 200.000
- B krijgt nu 100.000
Bovenstaande berekening is simpel. A krijgt netjes zijn 100.000 euro eigen middelen terug. De verkoopwinst wordt hierna netjes gedeeld.
Berekening vergoedingsrechten vanaf 1 januari 2012
De berekening wordt echter anders als A de 100.000 euro eigen middelen ingebracht heeft / inbrengt op of na 1 januari 2012. Vanaf dat moment is namelijk de beleggingsleer van toepassing.
- Verkoop woning 500.000 euro
- Aflossing hypotheek 200.000 euro
- Verkoopwinst 300.000 euro
- A krijgt nu 233.333 euro
- B krijgt nu 66.667 euro
De inbreng van A van 100.000 euro was 1/3 deel van de koopsom van 300.000 euro. A krijgt nu ook 1/3 van de verkoopwaarde van de woning als een vergoedingsrecht. Dus VOORDAT de overige verdeling plaatsvindt. Dus A krijgt allereerst een bedrag van 166.666 euro (1/3 van 500.000 euro).
Dit bedrag plus de lopende hypotheek wordt van de verkoopprijs afgehaald waardoor er 133.334 euro overblijft als verkoopwinst om te verdelen tussen A en B.
- A zijn deel is 1/3 van 500.000 is 166.666
- Verkoop woning 500.000
- Aflossing hypotheek 200.000 -/-
- A zijn deel is 166.666 -/-
- Blijft over (verkoopwinst) 133.334 (per persoon 66.667 euro).
- Dus A krijgt in totaal 233.334 en B krijgt 66.667
Door de waardestijging van de woning van 300.000 euro naar 500.000 euro is de inbreng van A van 100.000 euro gestegen naar 166.666 euro. Als A een jaar voor de scheiding deze 100.000 euro heeft ingebracht dan heeft hij of zij hier leuk aan verdiend.
Afwijken mag, dus maak afspraken!
Bovenstaande geldt als er geen aanvullende afspraken zijn gemaakt. Ben je niet blij met bovenbeschreven regels dan zit je daar niet aan vast: A en B mogen in onderling overleg afwijken van de beleggingsleer. Dit betekent dat zij deze ook in de prullenbak mogen deponeren. Dus als er sprake is van een onevenredige inbreng, dan is het heel verstandig om vooraf (in dit geval bij inbreng van A in de hypotheek) afspraken te maken en dit ook schriftelijk vast te leggen. Op die manier kun je verrassingen vermijden, mocht het tot een scheiding komen.
