Hulp bij digitaal bankieren hard nodig
Zelf bankzaken regelen probleem voor 2,6 miljoen Nederlanders
Digitaal bankieren... het is voor de meeste mensen inmiddels heel gewoon, maar er is ook een grote groep mensen die hiermee worstelen. De Nederlandsche Bank (DNB) deed onderzoek en concludeerde dat 2,6 miljoen Nederlanders van 18 jaar en ouder problemen hebben met het online regelen van hun bankzaken. Twee-komma-zes-miljoen... dat is veel... één op de zes volwassenen doet niet alle bankzaken zelf!
Ouderen, laagopgeleiden, mensen met beperking
Het gaat bij de mensen die de digitalisering niet kunnen bijhouden echt niet alleen om bejaarden. Ook laagopgeleiden, mensen met lage digitale vaardigheden, mensen met een lichamelijke of licht verstandelijke beperking hebben er last van. Deze figuur van DNB laat het zien:
Daar zie je dat de groep mensen die het met hulp van hun partner wel redden groot is. Dan denk ik aan mijn ouders... m'n pa weet het allemaal echt niet met digitale zaken, mijn moeder regelt al dit soort dingen. Hij is trouwens inmiddels ook nog enorm slechtziend. Maar zelfs met goedwerkende ogen zou hij zich niet redden in z'n eentje qua administratie en financiën. Nu vindt hij dat niet erg, maar ik kan me voorstellen dat er genoeg mensen zijn die deze afhankelijkheid niet willen.
Weinig bankkantoren over!
Het is ook wel schokkend als je ziet hoe weinig bankkantoren er nog maar zijn (in heel Nederland nog maar 726 eind 2021 - tegen 2654 in 2011). Dat je echt onthand bent als je niet digitaal vaardig bent. Dat je - ook als je dat eigenlijk niet wilt - afhankelijk bent van anderen om dingen rondom geld te regelen.
Wat gaan we eraan doen?
De inhoud van het rapport laat ik verder even... het is vooral belangrijk wat ermee gaat gebeuren. Verschillende belangengroepen hebben een gezamenlijke reactie gegeven. Daarin staat bijvoorbeeld:
Er moet zo snel mogelijk een landelijk dekkend netwerk van lokale, wijkgerichte bankservicepunten komen, waar klanten van alle banken persoonlijk worden geholpen met hun algemene bankvragen.
Bankservicepunten in heel Nederland
Hier kan ik me wel in vinden. Zo'n bankservicepunt hoeft dan niet van één bank te zijn, ik snap ook wel dat zoveel bankkantoren niet meer rendabel zijn. Bankservicepunten waar mensen gewoon geholpen worden, onafhankelijk van de bank waar hun rekening loopt. Dat moet toch te combineren zijn met andere wijkinitiatieven? Dan is het nog wel belangrijk dat mensen de weg daar naartoe kennen én niet te trots zijn om erheen te gaan.
Banken en overheid samen
Het lijkt me dat dit een gezamenlijk initiatief zou moeten zijn van de banken en de overheid. Banken zijn commerciële organisaties die kijken vooral of iets rendabel is. Het sociale deel van bankieren is óók belangrijk en daar moeten banken echt hun deel wel in nemen, maar ik denk dat de overheid hier ook in mee moet doen.
Sociaal raadslieden
En dan denk ik... zoiets is er toch al? Mijn schoonvader ging altijd naar Sociale raadslieden als hij brieven kreeg die hij niet snapte. Hij vroeg ons ook weleens om hulp, maar regelde het liever daar. Zij helpen met allerlei onderwerpen, waaronder geldzaken. De ideale plek om ook hulp met bankieren te krijgen lijkt me.
Efficiënt in kleine gemeenten
Alleen: er zijn niet in elke gemeente Sociaal raadslieden. In de grote steden zijn er heel wat, maar in de provincie niet. Terwijl ook in kleine gemeenten mensen hulp nodig hebben. Daar zit je alleen snel met efficiencyproblemen: het is ook niet de bedoeling dat zo'n hulpverlener het grootste deel van de tijd met de duimen zit te draaien.
Gratis en zonder drempel
Misschien is de hulp van Sociaal raadslieden nu alleen (gratis) voor mensen met een laag inkomen? Aan de ene kant snap ik dat - als je geld hebt kun je ook iemand betalen voor hulp. Aan de andere kant is het ook wel weer krom. Zeker omdat het inschakelen van betaalde hulp met administratie en financiën weer een extra drempel is. Net als het aankloppen bij vrijwilligersorganisaties zoals de Humanitas Thuisadministratie.
Actieplan Toegankelijk Betalingsverkeer
Gelukkig hoef ik het allemaal niet te bedenken, dat is allang gedaan door ongetwijfeld heel wat projectgroepen. Op de website van de Consumentenbond vind ik een Actieplan Toegankelijk Betalingsverkeer waar ik wel blij van word. Daarin staat:
Er komt zo snel mogelijk een landelijk dekkend netwerk van gezamenlijke lokale-, wijkgerichte bankservicepunten/spreekuren. Daar worden klanten van alle banken persoonlijk geholpen met hun algemene bankvragen. Deze bankservicepunten moeten komen in bibliotheken (Informatiepunten Digitale Overheid en Ontwikkelpleinen), lokale ontmoetingscentra en Geldmaatwinkels. Dit gebeurt in samenwerking met het ministerie van Binnenlandse Zaken, VNG, de Alliantie Digitaal Samenleven, gemeenten en bibliotheken.
Zorg dat mensen de weg weten!
Ik zeg doen - en dan vooral zorgen dat mensen ook werkelijk de weg weten te vinden naar deze plekken. Geen drempel voelen om langs te komen bij die servicepunten. Want digitaal ga je ze niet bereiken.
