AI is een hot topic, ook onder hypotheekadviseurs. Op LinkedIn wordt er volop over gecommuniceerd en er bestaan zelfs cursussen waarin hypotheekadviseurs leren om AI toe te passen in hun advies. Mijn verwachting is dat veel hypotheekadviseurs tijd gaan besteden aan AI, omdat zij hiermee tijd kunnen besparen (en met de cursussen hun verplichte PE-punten halen). Alleen in mijn ogen is het een nogal zorgwekkende ontwikkeling. Het gebruik van AI in hypotheekadvies brengt ook grote risico’s met zich mee én roept belangrijke vragen op.
AI in hypotheekadvies
Volgens de AI-voorstanders kunnen AI-tools als ChatGPT en Copilot hypotheekadviseurs veel taken uit handen nemen. Het gaat dan om taken als:
- dagelijkse renteontwikkelingen
- automatisch klantdata koppelen
- e-mails opstellen voor de klanten
- vragen in het klantdossier beantwoorden
Het idee is dat AI hypotheekadvies tijd kan besparen en werk uit handen neemt. Alleen is het wel zo voordelig om dingen aan AI uit te besteden? Ik heb er, om een paar redenen, mijn vraagtekens bij.
Kennis hypotheekadviseurs gaat achteruit
Ten eerste wordt de kennis van hypotheekadviseurs er niet beter op als zij hun werk deels aan AI-tools overlaten. Waarom besteden adviseurs hun tijd niet aan bijvoorbeeld berekeningen van de Eigen Woning Regeling, in plaats van aan AI-cursussen? Door het gebrek aan kennis hierover, kunnen veel adviseurs geen goede berekeningen maken, terwijl dit basiskennis is voor hypotheekadviseurs. Hier gaat in de praktijk dan ook veel mee mis.
Veel hypotheekadviseurs vinden het te ingewikkeld om deze berekeningen te maken. Dat gaat (helaas) niet veranderen als de adviseur hier helemaal geen tijd meer mee maakt. AI kan ook geen berekeningen voor de Eigen Woning Regeling maken, dus AI lost dit probleem niet op.
Klantdossier door AI?
Ten tweede levert het in mijn ogen geen betere klantdossiers op als je deze dossiers (grotendeels) door AI laat maken. Hypotheekadviseurs hebben een zorgplicht. Dat betekent dat zij een klantdossier moeten overhandigen aan hun klant om een renteaanbod aan te vragen. In dit klantdossier staat onder andere waarom een klant voor een bepaalde hypotheek met een bepaalde rentevaste periode kiest. In dit dossier beschrijft de hypotheekadviseur diverse scenario’s, zoals overlijden, werkloosheid, arbeidsongeschiktheid en pensioen.
AI zorgt voor minder persoonlijke contact met de klant, en dat leidt alleen maar tot minder complete dossiers. In een gesprek met een klant komen vaak onderwerpen op tafel die vooraf niet gepland zijn. Stel: een klant heeft een vraag over zijn hypotheekrente en stelt deze vraag aan AI. AI beantwoordt alleen die vraag, en daar stopt het contact. Een hypotheekadviseur gaat dieper op onderwerpen in en kan zo ook bepalen of eventuele veranderingen nodig zijn.
Is bijvoorbeeld het inkomen gestegen? Is de gezinssituatie gewijzigd of is er een kinderwens? Zijn er verhuisplannen, eigen vermogen, etc.? Vaak komen dit soort zaken tijdens een persoonlijk gesprek naar voren. Deze helpen de adviseur om een persoonlijker advies te geven. Als je het dossier aan AI overlaat, blijft veel van dit soort informatie onbekend. Het advies wordt daar niet beter op.
Lagere advieskosten?
Ten derde spelen er ethische vragen. Zo ben ik heel benieuwd of hypotheekadviseurs die veel gebruikmaken van AI ook hun advieskosten verlagen, omdat zij minder werk hebben aan het adviestraject. En wat gaan zij doen met de serviceabonnementen waarvoor zij maandelijks een bedrag ontvangen? Wordt dit bedrag ook lager als AI deze taken overneemt?
Het is vooral de vraag of klanten het (AI-)advies tegen dezelfde advieskosten accepteren en of zij wel willen betalen voor een AI-antwoord op een vraag over hun lopende hypotheek. Wat gaat de AFM doen rondom AI? Moet een adviseur het straks melden als het adviesrapport is gemaakt met AI? De tijd zal het leren.
