Sterke stijgende huizenprijzen maken het voor singles lastig om een koopwoning te bemachtigen. Steeds vaker kopen mensen daarom samen – of moeten ze, soms kort daarna, weer uit elkaar. In dit artikel leggen we begrijpelijk uit hoe inkopen en uitkopen rond de hypotheek werken, inclusief fiscale haken en ogen.
De belangrijkste punten uit dit artikel
- Hoge huizenprijzen vergroten de druk om samen te kopen; singles hebben beduidend minder kans op een passend huis (CBS, NU.nl/Rabobank).
- Ga je samenwonen in een bestaande koopwoning? Regel eigendom en hypotheek goed, anders heeft de inwonende partner weinig zekerheid bij overlijden of breuk.
- Verschil tussen inkopen (partner stapt in als mede-eigenaar) en uitkopen (één partner blijft en vergoedt de ander) is groot – ook fiscaal.
- Bij uitkopen toetst de bank op woningbehoud en is vaak een nieuwe (deel)hypotheek in box 1 mogelijk, met een nieuwe looptijd voor dat deel.
Waarom samen kopen (of uit elkaar gaan) zo actueel is
De prijzen van bestaande koopwoningen lagen in juli 2025 gemiddeld 8,6% hoger dan een jaar eerder, meldt het CBS. Economen van Rabobank verwachten dat 2025 als geheel ook sterk uitvalt, waarna de stijging in 2026 wat afremt door meer aanbod (NU.nl). Voor singles pakt dat ongunstig uit: tweeverdieners vinden relatief makkelijker een passend huis, terwijl alleenstaanden vaak buiten de boot vallen. Geen wonder dat veel mensen “verplicht” samen kopen – en, volgens kenners, relaties ook weer vaker stuklopen.
Scenario 1: partner koopt zich in (inkopen)
Stel: de vrouw is eigenaar van de koopwoning en de man wil mede-eigenaar worden. De kernregels uit het aangeleverde voorbeeld:
| Situatie vóór inkopen | |
| Woningwaarde | € 300.000 |
| Eigenwoningschuld op naam van de vrouw | € 240.000 |
De man wil de helft van de woning kopen en betaalt dus € 150.000. Uitgaande van de lopende hypotheek krijgt hij € 120.000 eigenwoningschuld op zijn naam. Het resterende € 30.000 betaalt hij zelf. Wordt dat laatste bedrag gefinancierd buiten de eigenwoningschuld, dan is dat volgens dit voorbeeld een box 3-lening (rente niet aftrekbaar).
| Situatie ná inkopen | |
| Woningwaarde | € 300.000 |
| Eigenwoningschuld vrouw | € 120.000 |
| Eigenwoningschuld man | € 120.000 |
| Extra betaling man aan vrouw | € 30.000 |
Let op zekerheid! Woont de partner in bij de ander zonder mede-eigendom en overlijdt de eigenaar onverwacht, dan is er zonder regeling weinig bescherming voor de achterblijver. Denk aan samenlevingscontract, testament en overlijdensrisicodekking. Ga je samenwonen? Lees waar je extra op moet letten in deze praktische uitleg van HomeFinance: samenwonen & hypotheek.
Scenario 2: uit elkaar – één partner blijft en koopt de ander uit
Gaan de partners kort na het inkopen uit elkaar en blijft de vrouw in de woning? Dan koopt zij de man uit. Volgens het voorbeeld kan de vrouw voor zowel de eigenwoningschuld van de man als het uitkoopbedrag een (nieuwe) annuïteiten- en/of lineaire hypotheek afsluiten die volledig in box 1 valt. Het deel van € 30.000 mag dan weer een nieuwe maximale aftrekduur van 30 jaar hebben.
| Uitkoop (voorbeeldbedragen) | |
| Woningwaarde | € 300.000 |
| Eigenwoningschuld vrouw (blijft) | € 120.000 |
| Uitkoopbedrag man (i.v.m. eerdere periode) | € 120.000 |
| Extra uitkoopdeel (oorspronkelijke € 30.000) | € 30.000 (nieuwe 30 jaar aftrek mogelijk) |
Wat toetst de bank hierbij?
Bij uitkopen kijkt de geldverstrekker nadrukkelijk naar woningbehoud: kan de achterblijvende partner de (verhoogde) hypotheek zelfstandig dragen? Reken daarom op een nieuwe inkomens- en lastentoets en op notariële afwikkeling (akte van verdeling). Meer weten over de stappen? Bekijk: hypotheek & scheiding: alle opties of de stappen bij partner uitkopen.
Fiscale aandachtspunten: box 1 vs. box 3
Kort door de bocht:
- Box 1 (eigen woning): rente vaak aftrekbaar (bij de juiste hypotheekvorm en -voorwaarden).
- Box 3 (vermogen): rente niet aftrekbaar; de schuld verlaagt wel je belastbaar vermogen.
In het voorbeeld hierboven valt een separaat gefinancierd deel van € 30.000 buiten de eigenwoningschuld en dus in box 3. Twijfel je waar jouw leningdelen fiscaal thuishoren? Lees de basis over box 3 en je hypotheek en schakel zonodig advies in.
Checklist: slim inkopen of netjes uitkopen
- Laat taxeren en zorg dat eigendom en hypotheek aansluiten op de nieuwe situatie.
- Leg afspraken vast (notaris): eigendomsverhouding, inbreng eigen geld, vergoeding bij verkoop/uit elkaar.
- Bereken je draagkracht en houd rekening met woningbehoud bij uitkopen.
- Denk aan de risico’s (overlijden, arbeidsongeschiktheid) en dek af waar nodig.
- Check de actualiteit: prijsontwikkeling en rentestand veranderen; zie ook DNB over de woningmarkt en Rabo-verwachtingen via NU.nl.
Hulp nodig?
Wil je weten wat jouw uitkoopsom betekent voor de maandlasten – of welke mix van leningdelen fiscaal het slimst is? Op HomeFinance vind je stap-voor-stap uitleg en berekeningen. Start bij partner uitkopen of hypotheek & scheiding. Liever persoonlijk advies? Laat je informeren voordat je tekent – dat voorkomt dure missers.
