Beleggen met geleend geld… doe jij dat niet dan?

Huis koop je met hypotheek, auto met persoonlijke lening

Beleggen met geleend geld… allen de combinatie van woorden al laat bij mij allerlei alarmbellen rinkelen. Het brengt herinneringen terug aan die nare aandelenlease constructies, weet je nog? Het werd heel aantrekkelijk gebracht: met een klein maandbedrag kon je enorme winsten boeken. Met dat kleine maandbedrag werd dan – als ik het me goed herinner – alleen de rente betaald over een krediet. Het geleende geld werd gebruikt om een aandelenpakket mee aan te kopen. Het idee was dat de aandelen alleen maar in waarde zouden stijgen, waardoor je na het verkopen van die aandelen een leuke som geld zou krijgen. Zoiets was het meen ik. 

Het beleggingsfiasco van Michael Pilarczyk

Nu ben ik de laatste tijd het nodige aan het lezen en luisteren van Michael Pilarczyk. Je kent hem misschien nog wel uit een grijs radioverleden – die warme stem vergeet je niet snel. Hoe dan ook, hij heeft het nodige beleefd sinds die tijd, waaronder een enorm financieel fiasco door het beleggen met geleend geld. Niet in de orde van grootte van een aandelenleasecontractje… nee, meteen all-in met al z’n vermogen en dan niet gewoon in aandelen, maar ook het schrijven van opties. Ongedekt natuurlijk. Of nou ja, natuurlijk… hij vertelt dat het allemaal uit de koker van een beleggingsadviseur kwam en dat hij er zelf eigenlijk de ballen van snapte. Dus zegt hij nu in zijn podcast dat mensen ver weg moeten blijven van aandelen.

Snap wat je doet met geldzaken!

Voor alle duidelijkheid: ik ben fan van die man. Hij leert de wereld tegenwoordig hele wijze dingen waar je – als je ervoor openstaat – heel veel aan kunt hebben. Het verhaal rondom dat beleggingsfiasco is behoorlijk schokkend en voor mij onvoorstelbaar dat je zo onbezonnen met je kapitaal omgaat. Dat je zo blind vaart op wat een beleggingsadviseur zegt en je zelf geen idee hebt wat er gebeurt. We hebben het over miljoenen! Maar goed, dat was voor hem een belangrijke les en hij is er weer prima bovenop gekomen dus soit.

Ver weg blijven van aandelen?

Zijn conclusie dat je ver weg moet blijven van aandelen onderschrijf ik niet. Ongedekt opties schrijven … dáár moet je ver van weg blijven. Het kopen van aandelen op zich is helemaal niet fout – als je snapt wat je aan het doen bent. Dat geldt wat mij betreft voor alle geldzaken: zorg dat je snapt wat er gebeurt. Hoeft niet tot in de kleinste details, maar de grote lijnen moet je wel begrijpen. Van aandelen moet je begrijpen dat je altijd een risico loopt. Een risico dat zeker niet voor alle aandelen even groot is. En dat risico heeft ook een positieve kant: je kunt met aandelen geld verliezen maar je kunt ook flink geld verdienen.

Aandelen niet kopen met geleend geld

Aandelen moet je in elk geval niet kopen met geld dat je over een jaar keihard nodig hebt. En bij voorkeur niet met geleend geld, want daarmee loop je een nog veel groter risico. Die aandelenleasecontracten hadden namen als Vliegwiel meen ik, en Winstverdriedubbelaar. Ieuw.  Als aandelen die je van eigen geld hebt gekocht minder waard worden is jouw kapitaal minder waard. Kocht je ze van geleend geld, dan betaal je dus rente en de lening moet afgelost worden. Zijn de aandelen op het aflosmoment minder waard dan het geleende bedrag, dan moet je bijbetalen. Nogal jammer… heb je jarenlang een maandbedrag betaald en moet je aan het eind van de rit alsnog een bedrag aftikken.

Huis met hypotheek… beleggen met geleend geld?

Toch is het ergens ook wel weer gek. We kopen allemaal een huis en lenen daarvoor geld via een hypotheek. Dat is in feite ook beleggen met geleend geld, alleen draait het dan om vastgoed en niet om aandelen. Natuurlijk zijn er forse verschillen waardoor we het anders mogen zien. Het huis koop je meestal niet als belegging. Je hebt immers een plek nodig om te wonen. Koop je geen woning, dan moet je er één huren – en dat kost ook elke maand geld. Het maandbedrag dat je betaalt voor je hypotheek is dus niet bedoeld als inleg voor een vastgoedbelegging met kans op groot rendement. Het zijn simpelweg woonlasten die je anders ook zou hebben. Dat is een belangrijk verschil.

Persoonlijke lening… beleggen met geleend geld?

Hetzelfde geldt voor consumptief krediet. Een persoonlijke lening sluit je af voor een aankoop die je nodig hebt. Of nou ja, nodig hebt… dat is natuurlijk niet altijd zo. Voor een aankoop die je wilt doen en waar je op dat moment geen geld voor hebt. Dus leen je het geld en betaal je het in stukjes terug. Niet voor niets wordt lenen soms ‘achteraf sparen’ genoemd. Je sluit een lening af in plaats van dat je de aankoop doet met geld van je spaarrekening, waar je vooraf steeds bedragen voor opzij hebt gezet. Ook dit kunnen we dus niet scharen onder de noemer ‘beleggen met geleend geld’.

Wel als je er aandelen mee koopt!

Tenzij… tenzij je met die persoonlijke lening aandelen koopt, dan weer wel. Het verschil zit in de vraag wat je doet met het geld dat je leent. Beleggen kun je definiëren als het aankopen van een product (fysiek of financieel) waarvan je verwacht dat de waarde gaat stijgen en je het dus later met winst kunt verkopen. Of dat het elk jaar flink rendement oplevert, dat kan ook. En het liefst dan nog allebei. Die waardegroei, die winst, dat rendement, dat is waar het bij beleggen om draait. Bij het kopen van een huis kan het er prima op uitdraaien dat je uiteindelijk met een flinke winst verkoopt, maar voor de meeste mensen draait het om het dak boven hun hoofd. Eventuele winst is mooi meegenomen. Bij het kopen van een auto weet je van tevoren dat je er geen winst op gaat maken – je hebt gewoon een vervoermiddel nodig en beseft je heel goed dat je het geleende geld niet terugkrijgt. Daarom betaal je het netjes in een paar jaar af.

Dus… doen we het niet allemaal?

Het antwoord op de vraag of we niet allemaal beleggen met geleend geld is dus ‘nee’ – dat is niet zo. Niet als je redeneert volgens de definitie van beleggen die gericht is op winst en rendement in financiële zin. Kijk je breder, dan zou je het plezier dat je beleeft aan een aankoop ook als rendement kunnen zien. En dan wordt het lenen voor een nieuwe auto of apparatuur opeens ook een belegging met geleend geld. Eentje waarvan je jezelf altijd de vraag kunt (of misschien wel moet?) stellen of de maandlast van die lening wel in verhouding staat tot het plezier dat je ervoor terugkrijgt. Als dat zo is, en je kunt de maandlast bovendien zonder problemen dragen met je inkomen, dan is er niets mis mee. Ik zou er dan wel altijd voor kiezen om echt af te lossen op die lening, want het plezier kun je niet later verkopen om je krediet mee af te lossen.