HomeFinance Hypotheken
Search
Close this search box.

Bijkomende kosten hypotheek: complete overzicht

Bijkomende kosten bij een hypotheek zijn onvermijdelijke uitgaven naast de maandelijkse rente en aflossing, die door de koper of hypotheeknemer zelf moeten worden bekostigd. Deze kosten omvatten onder andere notariskosten, taxatiekosten, hypotheekadvies, overdrachtsbelasting en NHG-kosten.

In dit overzicht lees je welke bijkomende kosten verplicht zijn bij het afsluiten van een hypotheek, welke optioneel zijn, en hoe je mogelijk fiscaal voordeel of besparingen kunt realiseren. Tevens behandelen we financieringsmogelijkheden voor deze kosten, verschillen tussen bestaande en nieuwbouwwoningen, en praktische tips om slim te besparen.

Wat zijn de verplichte bijkomende kosten bij een hypotheek?

Verplichte bijkomende kosten bij een hypotheek bestaan uit diverse vaste lasten die je naast de aflossing en rente van je lening moet betalen. Hierbij kun je denken aan notariskosten voor de hypotheekakte, taxatiekosten die geldverstrekkers vaak verplicht stellen, en overdrachtsbelasting bij de aankoop van een bestaande woning. Daarnaast komen NHG-kosten voor als je gebruikmaakt van de Nationale Hypotheek Garantie.

Deze kosten zijn onlosmakelijk verbonden aan het afsluiten van een hypotheek en moeten meestal uit eigen middelen worden voldaan omdat ze niet altijd meefinancierbaar zijn. In volgende secties bespreken we tarieven en uitzonderingen van de overdrachtsbelasting, de hoogte van notariskosten, taxatiekosten, NHG-kosten, en hoe je het beste met deze bijkomende kosten omgaat.

Overdrachtsbelasting: tarieven en uitzonderingen

Overdrachtsbelasting wordt geheven bij de aankoop van onroerend goed in Nederland. De tarieven en uitzonderingen variëren op basis van factoren zoals het soort vastgoed, de koper en de aankoopprijs.

Het standaardtarief van overdrachtsbelasting is momenteel 10,4% van de aankoopprijs voor niet-woningen waaronder commercieel vastgoed.

Voor woningen geldt over het algemeen een verlaagd tarief van 2% bij kopers ouder dan 35 jaar. Daarnaast bestaat er voor kopers tot 35 jaar een eenmalige startersvrijstelling in 2024, waardoor zij geen overdrachtsbelasting hoeven te betalen bij aankoop van een woning tot €510.000 als hoofdverblijf. Dit levert een directe besparing op van 2% van de aankoopprijs.

Nieuwbouwwoningen zijn vrijwel altijd vrijgesteld van overdrachtsbelasting doordat de aankoop plaatsvindt onder btw-regeling. Voor landbouwgrond en bepaalde erfpachtrechten gelden aparte regels. Bij executieveilingen geldt een tarief van 8%. Vanaf 2026 wordt het hoge tarief voor niet-eigen woningen verlaagd naar 8% en zal de startersvrijstelling worden afgeschaft, wat nieuwe regels met zich meebrengt.

De belasting wordt geheven op het moment van ondertekening van de akte van levering bij de notaris en berekend over de waarde in het economisch verkeer, inclusief onroerende rechten en bijkomende kosten.

Overdrachtsbelasting is onderdeel van de kosten koper (k.k.) maar is niet aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Wel kan betaalde overdrachtsbelasting in bepaalde gevallen leiden tot vermindering van andere belastingen, zoals schenkbelasting.

Let op: De wetgeving rondom overdrachtsbelasting is complex en vaak in beweging. Het is aan te raden actuele informatie in te winnen en deskundig advies te zoeken bij specifieke situaties.

Notariskosten: wat betaal je voor de hypotheekakte?

Notariskosten voor de hypotheekakte liggen doorgaans tussen €600 en €1.000, maar kunnen variëren van ongeveer €500 tot €3.000 afhankelijk van de notaris en complexiteit van de situatie.

  • De werkzaamheden van de notaris, inclusief het opstellen en passeren van de hypotheekakte;
  • Bijkomende kosten zoals onderzoekskosten en kosten voor derden;
  • 21% btw over de notariële diensten (niet over de overdrachtsbelasting).

De hypotheekakte legt de afspraken vast tussen hypotheekgever en hypotheeknemer en is essentieel voor financiering en registratie bij het Kadaster. Omdat notarissen vrij zijn in het bepalen van tarieven, kunnen kosten sterk verschillen. Het is verstandig om tarieven te vergelijken voordat je een notaris kiest.

Notariskosten voor de hypotheekakte zijn onder voorwaarden fiscaal aftrekbaar via de inkomstenbelasting, mits ze direct verband houden met de financiering van de eigen woning.

Taxatiekosten: verplicht voor hypotheekverstrekkers

Taxatiekosten zijn verplicht voor hypotheekverstrekkers bij de aanvraag van een hypotheek voor bestaande woningen. Een erkende, onafhankelijke taxateur stelt een officieel taxatierapport op om de marktwaarde van de woning vast te stellen, wat essentieel is voor het bepalen van het maximale leenbedrag.

De kosten liggen gemiddeld tussen €350 en €700, afhankelijk van factoren zoals woningtype en locatie. Soms rekenen taxateurs een percentage van de waarde (meestal 0,17% tot 0,2%).

Een taxatierapport is nodig bij aankoop, oversluiten of verhogen van een hypotheek. Voor nieuwbouwwoningen is een taxatie vaak niet verplicht omdat prijs en bouwplannen vastliggen. Taxatierapporten mogen niet ouder zijn dan zes maanden en moeten door erkende instanties, zoals het NWWI, geverifieerd worden.

Desktoptaxaties zijn goedkoper maar worden niet altijd geaccepteerd door hypotheekverstrekkers vanwege beperktere nauwkeurigheid.

Taxatiekosten zijn in de meeste gevallen fiscaal aftrekbaar als de kosten gemaakt zijn in het kader van de hypotheekaanvraag voor de eigen woning.

NHG-kosten: bescherming tegen betalingsproblemen

NHG-kosten bestaan voornamelijk uit de borgtochtprovisie, een jaarlijkse premie die in 2025 ongeveer 0,4% van het verstrekte hypotheekbedrag bedraagt. NHG biedt kopers bescherming bij betalingsproblemen door een vangnet te zijn voor geldverstrekkers bij betalingsonmacht.

De NHG-grens voor 2024 is €405.000 exclusief 6% duurzaamheidskosten, en kan oplopen tot €461.100 bij energiebesparende maatregelen. Dit maakt NHG toegankelijk voor een bredere groep kopers.

NHG helpt huiseigenaren door snelle betalingsregelingen te faciliteren, waardoor gedwongen verkopen en problematische schulden worden voorkomen.

NHG-kosten zijn meestal aftrekbaar in de inkomstenbelasting wanneer ze betrekking hebben op de eigen woning.

Optionele bijkomende kosten

Optionele bijkomende kosten zijn niet verplicht bij aankoop van een woning of hypotheek, maar kunnen voorkomen afhankelijk van persoonlijke keuzes. Deze kosten zijn niet standaard opgenomen in hypotheekvoorwaarden en kunnen gevolgen hebben voor het totale budget.

  • Makelaarskosten: Het is mogelijk zelf een woning te kopen zonder makelaar, waardoor deze kosten vermeden kunnen worden.
  • Bouwtechnische keuring: Een extra keuring bovenop verplichte taxatie om de staat van de woning te controleren.
  • Extra verzekeringen: Zoals aanvullende kostenverzekeringen die specifieke risico’s afdekken.
  • Verbouwing en verduurzaming: Kosten voor advies of extra taxaties gerelateerd aan aanpassingen aan de woning.
  • Service- en beheerskosten: Bijvoorbeeld bij bepaalde hypotheekvormen of extra diensten.

Deze optionele kosten worden meestal niet meegenomen in de hypotheekfinanciering en moeten vaak uit eigen middelen betaald worden. Het is belangrijk hier rekening mee te houden in je financiële planning.

Makelaarskosten: kun je deze besparen?

Het is zeker mogelijk om makelaarskosten te besparen. Deze kosten verschillen sterk per makelaar en dienstverlening. Door tarieven te vergelijken en te onderhandelen kun je tot 40% op courtage besparen. Sommige aanbieders zoals Mijn Verkoopmakelaar bieden scherp geprijsde pakketten.

Vergelijk makelaarsstarieven en kijk goed welke kosten in het courtage zitten, inclusief marketingkosten. Onderhandeling over het courtagepercentage is meestal mogelijk en kan leiden tot lagere kosten zonder kwaliteitsverlies.

Let op de relatie tussen lagere makelaarskosten en verkoopresultaat: een lagere courtage hoeft niet altijd tot slechtere verkoop te leiden, zeker als de makelaar efficiënte marketing inzet.

Hypotheekadvieskosten: is professioneel advies het waard?

Professioneel hypotheekadvies is vaak zijn kosten waard ondanks advieskosten van gemiddeld €995 tot €3.000. Dit advies helpt bij het kiezen van de juiste hypotheekvorm en kan leiden tot lagere totale kosten door betere voorwaarden en rentetarieven.

Kosten variëren, afhankelijk van het soort advies en specialisaties. Onafhankelijk advies bij gespecialiseerde kantoren kost meestal tussen €2.200 en €2.800, soms hoger voor complexe gevallen. Advies bij banken is soms goedkoper, maar minder op maat.

Een gedegen adviseur begeleidt je van oriëntatie tot afsluiting en houdt rekening met je persoonlijke financiële situatie en toekomstplannen.

Sommige adviseurs bieden gratis oriënterende gesprekken en er zijn subsidieregelingen zoals SPRILA die tot 50% van de advieskosten kunnen vergoeden (maximaal €3.500) bij advies vanaf april 2024.

Goedkoop advies kan op termijn duur uitvallen, omdat een deskundige adviseur de hypotheeklasten echt kan verlagen en onverwachte kosten voorkomt.

Fiscale voordelen en besparingen

Fiscale voordelen zijn essentieel bij het beheersen van hypotheekkosten. De bekendste is de hypotheekrenteaftrek, waarmee betaalde hypotheekrente van het belastbaar inkomen kan worden afgetrokken, wat resulteert in lagere belasting en daardoor lagere woonlasten.

Fiscale partners kunnen aftrekposten en inkomsten onderling verdelen voor belastingoptimalisatie. Dit kan ook leiden tot een dubbel heffingsvrij vermogen in box 3.

Spaarelementen zoals banksparen en pensioenbeleggen bieden ook fiscale voordelen, zoals belastinguitstel en aftrekbaarheid.

Het samenvoegen of oversluiten van leningen kan besparingen opleveren via lagere rente en maandlasten.

Op zakelijk vlak zijn er investeringsaftrek en regelingen voor duurzame investeringen die belastingvoordelen bieden.

Let op: fiscale voordelen kunnen in de loop der tijd afgebouwd worden en zijn aan voorwaarden onderhevig. Het is verstandig een specialist te raadplegen voor maatwerkadvies.

Welke kosten zijn aftrekbaar?

In Nederland zijn diverse kosten aftrekbaar van het belastbaar inkomen:

  • Hypotheekrente – rente over de eigenwoningschuld is aftrekbaar in box 1;
  • Hypotheekadvieskosten – in het jaar van afsluiten deels aftrekbaar;
  • Notariskosten – indien gerelateerd aan het sluiten van de hypotheek;
  • Taxatiekosten – als deze verplicht zijn voor de hypotheekverstrekking;
  • NHG-kosten – meestal aftrekbaar bij eigen woning;
  • Oversluitkosten – zoals boeterente en advieskosten;
  • Erfpachtcanon – kan aftrekbaar zijn onder voorwaarden.

Let op: overdrachtsbelasting is niet aftrekbaar vanaf 2025. Verbouwingskosten zijn meestal niet aftrekbaar tenzij ze onder hypothecaire lening vallen.

Daarnaast zijn er andere aftrekposten zoals zorgkosten en giften, maar die zijn niet direct hypotheekgerelateerd.

Aftrekposten verlagen je belastbaar inkomen, het voordeel hangt af van je belastingtarief en regelgeving die kan wijzigen.

Startersvoordelen: vrijstelling overdrachtsbelasting

Starters tot 35 jaar zijn sinds 1 januari 2021 eenmalig vrijgesteld van de overdrachtsbelasting bij aankoop van hun eerste eigen woning, mits een aantal voorwaarden wordt voldaan. Deze regeling geldt voor een woningprijs tot maximaal €510.000 in 2024.

  • De woning betreft de eerste eigen koopwoning.
  • De koper is tussen 18 en 35 jaar oud.
  • De woning wordt als hoofdverblijf gebruikt.
  • De vrijstelling geldt eenmalig per koper.

Door deze vrijstelling hoeven starters geen 2% overdrachtsbelasting te betalen, wat financieel aanzienlijk helpt bij de toetreding tot de woningmarkt. Er geldt geen fiscale aftrek van overdrachtsbelasting omdat deze niet betaald wordt.

De vrijstelling wordt aangevraagd via de notaris door het indienen van een ‘verklaring overdrachtsbelasting startersvrijstelling’.

Hoe kun je bijkomende kosten financieren?

Bijkomende kosten bij de aankoop van een woning of het afsluiten van een hypotheek kun je op diverse manieren financieren, waaronder meefinancieren in de hypotheek of via alternatieve financieringsmethoden. Deze kosten bedragen vaak tussen 4 en 6% van de woningwaarde, en kunnen hoger uitvallen bij nieuwbouw of verbouwingen.

In de volgende secties bespreken we financieringsmogelijkheden zoals meefinancieren, specifieke opties voor nieuwbouw, en alternatieven wanneer eigen middelen niet toereikend zijn.

Bijkomende kosten meefinancieren in je hypotheek

Naast de aankoopprijs kunnen verplichte bijkomende kosten zoals overdrachtsbelasting, notariskosten en taxatiekosten vaak meefinancierbaar zijn in je hypotheek. Dit hangt af van je maximale hypotheekruimte en inkomen.

Meefinancieren zorgt voor spreiding van uitgaven over de looptijd, maar betekent ook hogere maandlasten en rentekosten, aangezien het hypotheekbedrag groter wordt.

Voor energiebesparende maatregelen zijn extra leenbedragen mogelijk, tot €9.000 standaard of €25.000 voor nul-op-de-meter woningen, mits aan voorwaarden wordt voldaan.

Hypotheekaanpassingen na aankoop, bijvoorbeeld voor verbouwingen, kunnen ook tot meefinancieren leiden zonder een nieuwe notarisakte als de geldverstrekker dit toestaat.

Praktisch is het advies om samen met een hypotheekadviseur te bepalen wat meefinancieren financieel haalbaar maakt.

Alternatieve financieringsopties

Alternatieve financieringsvormen bieden flexibele opties voor het financieren van bijkomende kosten als meefinanciering in de hypotheek niet mogelijk is. Voorbeelden zijn eigen spaargeld, crowdfunding, leningen van particuliere geldverstrekkers en familiefondsen.

Deze vormen kennen vaak minder strenge goedkeuringseisen dan banken en kunnen passend zijn voor mensen die buiten de reguliere bancaire criteria vallen.

Crowdfunding stelt mensen in staat met kleine bedragen gezamenlijk te investeren, bijvoorbeeld in vastgoedprojecten, zonder traditionele hypotheek.

Combinaties van financieringsbronnen (stapelfinanciering) zijn mogelijk om risico’s te spreiden en betalingsmogelijkheden beter af te stemmen.

Er zijn ook vormen van tijdelijk aflossingsvrij lenen zonder eigen inbreng, die in specifieke situaties financieel verlichting bieden.

Verschillen tussen bestaande en nieuwbouwwoningen

Bestaande woningen verschillen op meerdere vlakken van nieuwbouwwoningen. Nieuwbouwwoningen voldoen aan de nieuwste duurzaamheidseisen, beschikken standaard over betere isolatie en hebben doorgaans energielabel A+++ wat leidt tot lagere energiekosten.

Oudere woningen, vooral gebouwd voor 2002, hebben vaak minder goede isolatie wat leidt tot hogere energielasten.

Nieuwbouw kent strenge regels voor bouwhoogte en kenmerken, terwijl bestaande woningen vaak al vaste bouwvolumes hebben, wat invloed heeft op uitbreidingsmogelijkheden.

Garantie en oplevering verschillen: nieuwbouw wordt geleverd met garanties over afwerking, maar kan meer oplevergebreken vertonen dan bestaande woningen waar onderhoudsgeschiedenis bepalend is.

Nieuwbouwwoningen zijn door modern ontwerp en comfort vaak duurder, wat voor starters een drempel kan vormen.

Persoonlijke voorkeuren en financiële situatie bepalen welk type woning beter past.

Lagere overdrachtsbelasting voor nieuwbouw

Voor nieuwbouwwoningen geldt in Nederland meestal een 0% overdrachtsbelasting. De aankoop valt onder de btw-regeling waardoor geen overdrachtsbelasting betaald hoeft te worden.

Dit maakt de aanschaf fiscaal voordeliger dan bij bestaande woningen waar meestal 2% overdrachtsbelasting geldt voor eigen gebruikers ouder dan 35 jaar.

Voor investeerders geldt het hogere tarief van 10,4% (in 2024), dat vanaf 2026 wordt verlaagd naar 8%.

Vanaf 2025 wordt er mogelijk een tarief van 4% geïntroduceerd voor overdracht via aandelen in vastgoed, maar de wetgeving hierover is nog in ontwikkeling.

De vrijstelling stimuleert de toegankelijkheid van nieuwbouw en de doorstroming op de woningmarkt.

De vrijstelling geldt ongeacht leeftijd of woningwaarde, omdat de aankoop onder BTW valt in plaats van overdrachtsbelasting.

Bouwrente en andere specifieke kosten

Bouwrente is de rente die je betaalt over het bedrag dat tijdens de bouw van een nieuwbouwwoning aan de aannemer verschuldigd is, maar nog niet is voldaan. Dit is een onderdeel van de stichtingskosten en bestaat uit een vergoedings- en uitstelrente.

Bouwrente ontstaat doordat het geld al verschuldigd is maar pas later betaald wordt, wat leidt tot financieringskosten tijdens de bouwperiode.

Naast bouwrente zijn er andere kosten zoals meerwerk (aanpassingen buiten het standaardpakket), aansluitkosten voor nutsvoorzieningen, legeskosten voor vergunningen en administratieve kosten.

Bouwrente en grondrente zijn onder voorwaarden aftrekbaar voor de inkomstenbelasting als het gaat om de eigen woning en aan de fiscale regels wordt voldaan.

Meefinanciering van bouwrente is soms beperkt en hangt af van de hypotheekverstrekker en de looptijd van de bouw.

Goed inzicht en vroegtijdige planning van deze kosten voorkomt verrassingen bij nieuwbouwprojecten.

Praktische tips om kosten te besparen

Kosten besparen begint met bewustwording en het maken van realistische budgetten. Regelmatig je uitgaven bijhouden met apps helpt om overzicht te houden en onnodige kosten te vermijden.

Vergelijk offertes voor notariskosten, hypotheekadvies en andere diensten. Dit kan tot wel 40% besparing opleveren.

Let op aanbiedingen en kortingsacties bij aankopen en plan grote uitgaven.

Kleine maatregelen zoals energiezuinig gedrag (gebruik van energiesparende apparaten, lagere thermostaat) zorgen voor structurele besparingen.

Onderhandel waar mogelijk over kosten, bijvoorbeeld bij makelaars of hypotheekadviseurs.

Door gestructureerd te budgetteren en kritisch uitgaven te beoordelen, hou je meer ruimte over voor de belangrijkste hypotheekuitgaven.

Onderhandelen over makelaarskosten

Je kunt zeker onderhandelen over makelaarskosten. Makelaarskosten bestaan vaak uit een courtagepercentage over de verkoopprijs plus marketingkosten.

Door meerdere offertes te vergelijken en duidelijk afspraken te maken over dienstverlening kun je besparen.

Effectieve onderhandeling vereist inzicht in marktconforme tarieven en een duidelijke beschrijving van de geboden diensten.

Vraag bij onderhandelingen ook naar mogelijkheden om marketingkosten te beperken, bijvoorbeeld door digitale promotie in plaats van dure brochures.

Zo creëer je een win-winsituatie waarbij je minder betaalt zonder kwaliteit te verliezen.

Execution-only hypotheek: goedkoper maar zonder advies

Een execution-only hypotheek is een goedkoper alternatief waarbij je zelf online een hypotheek afsluit zonder advies, waardoor je geen advieskosten betaalt. Dit is geschikt voor mensen met voldoende kennis van hypotheken.

Voordelen zijn lagere kosten en snelle aanvraagprocedures.

Nadelen zijn het ontbreken van professioneel advies, waardoor belangrijke aspecten of risico’s wellicht over het hoofd worden gezien. Dit kan leiden tot ongunstige voorwaarden.

Execution-only vereist dat je je kennis kunt aantonen, soms via toetsen. Zonder voldoende kennis is het raadzaam een adviseur in te schakelen.

Deze optie is vooral geschikt voor ervaren doorstromers en niet aanbevolen voor starters.

Veelgestelde vragen over bijkomende kosten

Door onze homefinance auteur

Nieuwsbrief

je gegevens zijn veilig

Sparen
Trade Republic2,78%
Openbank 2,50%
Scalable Capital2,50%
Banca Progetto2,45%
MeDirect2,32%
Nieuws
Vrijblijvend hypotheek aanvragen