Arbeidsongeschiktheid wordt arbeidsgeschiktheid
In plaats van uit te gaan van de beperkingen van mensen die arbeidsongeschikt zijn verklaard, wordt sinds 2001 steeds meer gekeken naar de mogelijkheden die zij nog hebben om te werken. De nadruk is meer komen te liggen op de mogelijkheden om nog arbeid te verrichten in plaats van in hoeverre iemand niet meer in staat is arbeid te verrichten. Er zijn al veel arbeidsongeschikte uitkeringsgerechtigden inmiddels herkeurd volgens strengere regels. Daarnaast zijn verschillende wetten hiervoor gewijzigd:
Actuele hypotheekrentes vergelijken
1 april 2002: Wet verbetering Poortwachter
Door deze wet zijn de werkgever en de zieke werknemer de eerste 2 ziektejaren volledig verantwoordelijk voor de ziekteverzuimbegeleiding en re-integratie. Dit geldt ook als de ziekte niet door het werk komt, zoals een hernia die ontstaan is door te zwaar sporten. De werkgever moet in deze 2 ziektejaren minimaal 70% van het laatstverdiende loon doorbetalen (en het eerste ziektejaar in elk geval het minimumloon). Als na 2 jaar blijkt dat de werkgever te weinig gedaan heeft voor de re-integratie van de werknemer, krijgt deze een sanctie opgelegd. Zoals 1 jaar langer loon doorbetalen.
1 augustus 2004: stop nieuwe WAZ-uitkeringen
Tot 1 augustus 2004 waren zelfstandigen verplicht verzekerd via de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ). Als zij arbeidsongeschikt raakten, kregen zij een WAZ-uitkering. Sinds 1 augustus 2004 moeten zelfstandigen zichzelf verzekeren bij een particuliere verzekeraar. Zij hebben geen recht meer op een WAZ-uitkering.
29 december 2005: invoering WIA
De Wet Arbeidsongeschiktheid bestaat niet meer. Deze wet is vervangen door de WIA, de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen. De WIA vormt het sluitstuk van het nieuwe stelsel rond ziekte op het werk, arbeids(on)geschiktheid en reïntegratie en moet er mede toe bijdragen dat meer mensen aan het werk gaan. Door de invoering van de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) is het accent verschoven van beperkingen naar mogelijkheden om te werken. Dit betekent dat er vooral gekeken wordt naar wat gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers nog wel kunnen. Bijvoorbeeld een aangepaste functie of via omscholing een heel andere functie. Arbeidsongeschikten die voor 1 januari 2004 ziek zijn geworden, vallen nog wel onder de WAO.
De uitgangspunten van het stelsel zijn:
- Werkgever en werknemer zijn samen verantwoordelijk voor een gezonde werkomgeving.
- Werkgever en werknemer moeten zich, meer nog dan voorheen, samen inspannen om bij langdurige ziekte terugkeer naar werk mogelijk te maken.
- De nadruk ligt op wat mensen kunnen, niet op wat ze niet meer kunnen. Werknemers die deels arbeidsgeschikt zijn, krijgen een uitkering. Hoe arbeids(on)geschikt iemand is, hangt af van wat hij of zij door ziekte of gebrek aan inkomen verliest.
- Werken, en dus ook weer of meer werken, moet lonend zijn.
- Wie geheel arbeidsongeschikt is en waarbij herstel niet waarschijnlijk is, krijgt een solide uitkering.
- De WIA is op 1 januari 2006 (formeel op 29-12-2005) in werking getreden.
- Wie een WAO-uitkering heeft, valt niet onder het nieuwe stelsel. WAO’ers onder de 50 jaar worden wel sinds 1 oktober 2004 strenger herkeurd.
Voor meer informatie over de WIA verwijzen wij u door naar de arbeidsongeschiktheid website van de rijksoverheid.
1 januari 2010: Wet Wajong vervangt Wajong
De Wet Werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wet Wajong) is de opvolger van de Wajong (Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten). In de oude Wajong werden jongeren met een beperking al op jonge leeftijd (rond 18 jaar) volledig arbeidsongeschikt verklaard. Zij werden alleen herbeoordeeld als daar aanleiding voor was, bijvoorbeeld als hun gezondheid verbeterde of verslechterde. In de Wet Wajong ligt het accent op het vinden en behouden van een baan. Hiervoor wordt een participatieplan opgesteld. Ook vinden er tussentijdse evaluaties plaats om te kijken of de Wajonger meer of minder kan werken. Jonggehandicapten die voor 1 januari 2010 een Wajong-uitkering hebben aangevraagd, vallen onder de oude regels.
2013: Wet werken naar vermogen?
Het kabinet heeft een plan geïntroduceerd voor een nieuwe wet: de Wet werken naar vermogen (WWNV). Deze wet voegt meerdere wettelijke regelingen voor arbeidsongeschikten samen. Dit kan gevolgen hebben voor mensen die nu onder de Wajong vallen. De bedoeling is dat het UWV gaat bekijken welke mensen met een Wajong-uitkering kunnen werken.
