Sancties voor Rusland - hoe zit het met AT Bank en FIBR?
Eigenaar is Russische oligarch Mikhail Fridman...
De oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Russische banken, bedrijven en oligarchen... ze beheersen het nieuws volledig. En logisch. Niet verrassend dus dat wij hier bij HomeFinance heel wat vragen binnenkrijgen over hoe het dan zit met Amsterdam Trade Bank en FIBR... namen die niet Russisch klinken, maar wel een Russische achtergrond hebben.
Amsterdam Trade Bank & FIBR
In de rentelijsten stond jarenlang de Amsterdam Trade Bank, ook wel AT Bank. Klinkt behoorlijk Amsterdams, maar heeft dus haar oorsprong in Rusland. De bank maakt deel uit van de Alfa Group - een concern dat is opgericht door Mikhail Fridman.
Milton Friedman?
Bij die naam Fridman denk je misschien aan de grote naam Friedman - als in Milton Friedman. Ik tenminste wel, ergens in mijn economische studie is die naam absoluut langsgekomen. Niet gek als je naar de Wikipedia info kijkt:
Milton Friedman was een Amerikaanse econoom en voorvechter van vrijemarktkapitalisme en een beperkte overheid. In 1976 won Friedman de Nobelprijs voor de Economie. Friedman geldt als een van de grondleggers van het monetarisme. Dat houdt in dat hij een grote rol toekende aan het geld in het economisch verkeer.
Zijn naam komt de laatste tijd ook weer regelmatig naar boven waar het gaat over inflatie.
Nee: Mikhail Fridman!
Een nee, het gaat niet over Milton Friedman - het gaat over Mikhail Fridman. Wie dat is? Dat is een Russische oligarch die op de sanctielijst staat van de EU. Net als de Alfa Group trouwens. Het gaat nog niet zo ver dat Alfa ook uitgesloten is van SWIFT overigens.
Een oligarch, wat is dat eigenlijk?
Die term oligarch is opeens ook heel normaal geworden in het nieuws. Een woord waarvan ik eerlijk gezegd niet direct kon vertellen wat het betekent. Dus even opgezocht natuurlijk.
Iemand die schatrijk is
Van Dale is heel kort in de definitie: 'iemand die schatrijk is'. Okay... en verder geen speciale betekenis? Maakt dat Elon Musk ook een oligarch?
Regering door weinigen
Op andere plekken vind ik een omschrijving in de trend van: 'iemand die deel uitmaakt van een kleine groep bestuurders in een oligarchie'. Oligarchie, dat is grieks voor 'regering door weinigen'.
Russisiche oligarch
Voor een uitgebreidere uitleg van het begrip oligarch grijp ik toch weer even naar Wikipedia:
... Russische oligarch wordt gebruikt voor zakenlieden uit de voormalige Sovjet-Unie die veel politieke macht verwierven tijdens de periode waarin dit land overging van communisme naar kapitalisme en uit elkaar viel in verschillende republieken. ... alle miljardairs met politieke invloed uit Rusland en de andere voormalige Sovjetstaten. Hun kinderen worden ook wel minigarch genoemd, al wordt dit woord ook wel gebruikt voor zakenmensen die 50 miljoen dollar of meer hebben verdiend.
Mikhail Fridman
Goed, één van die oligarchen - ook wel 'de steenrijke vrienden van Poetin' genoemd - is dus Mikhail Fridman. RTLnieuws schrijft over hem: "Fridman, die zo’n 10 miljard waard zou zijn, is de oprichter van Alfa Bank en wordt gezien als een belangrijke financier van het Kremlin."
Alfa Bank - AT Bank - FIBR
Goed, Alfa Bank is dus opgericht door en grotendeels in handen van die Fridman. Amsterdam Trade Bank is een dochter van Alfa Bank. FIBR is een relatief nieuwe handelsnaam van Amsterdam Trade Bank. Er zijn dus wel connecties met Rusland, maar in Nederland schreeuwen ze dat niet van de daken. Of, zoals RTLnieuws het vertelt:
Amsterdam Trade Bank en FIBR lopen er niet mee te koop dat ze in handen zijn van Russische eigenaren. In de omschrijving van de banken op hun websites verwijzen zij niet naar Alfa Bank of Fridman. Wel is zichtbaar dat de topman van Alfa Bank Andrei Sokolov in de zevenkoppige raad van commissarissen van de bank zit.
FIBR over oorlog in Oekraïne
Wat zeggen de beide banken over de oorlog in Oekraïne? Amsterdam Trade Bank zegt er gewoon niets over, FIBR heeft wel een verklaring geplaatst:
FIBR geen last van sancties...
Niets nieuws op zich: dat FIBR een onafhankelijke Nederlandse bank is, die onder het Nederlandse depositogarantiestelsel valt - dat wisten we al. Daarmee zou je in principe verwachten dat de bank en daarmee de spaarders bij FIBR geen last zullen krijgen van de sancties.
... of misschien toch wel?
Of dat ook werkelijk zo is, dat durven wij niet heel stellig te zeggen. RTLnieuws ging te rade bij een gespecialiseerde advocaat, die was er niet zo zeker van...
Volgens Yvo Amar van BenninkAmar Advocaten, die is gespecialiseerd in sanctierecht, staat het niet onomstotelijk vast dat Amsterdam Trade Bank geen last krijgt van de sancties. "Dat valt nog te bezien. Het vermogen van Fridman is bevroren, dus dat kan ook gelden voor de entiteiten waarover hij zeggenschap heeft. En dat zou dus ook de Amsterdamse bank kunnen zijn."
Heel eerlijk: wij weten het ook niet. We zijn geen juridisch specialisten en een situatie als deze hebben we ook nog niet eerder meegemaakt. De basis is dat FIBR een Nederlands bedrijf is, een NV, een bank die onder de Nederlandse spaargarantie valt. Wat er gebeurt als de sancties voor de Russische oligarchen ook de internationale dochterbedrijven van Alfa Groep gaan raken... wie het weet mag het zeggen.
UPDATE 22 APRIL 2022: BANKEN BLOKKEREN GELD VAN FIBR EN AT BANK!
Meld je aan voor onze maandelijkse Update Sparen!
Nu aanmelden