Schuld Rijksoverheid stijgt met 42 miljard, bijna 2500 euro per inwoner
De coronacrisis heeft een flink negatief effect op de schatkist. Vanwege zowel tegenvallende inkomsten als extra uitgaven nam de staatsschuld in 2020 met ongeveer 42 miljard euro (ongeveer 2.500 per inwoner) toe tot een totaal van 379 miljard. Dit is de grootste stijging sinds de kredietcrisis. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS). Ondanks de hogere schuld, blijft de rente die de Nederlandse overheid betaalt extreem laag.
Extra kosten door coronasteunpakket
De belangrijkste reden dat de uitgaven van de overheid in 2020 veel hoger waren dan verwacht, was het coronasteunpakket. Om de economische gevolgen van de coronacrisis te beperken, heeft de overheid een flink pakket aan steunmaatregelen ingezet. Vooral de NOW-regeling (loonsteun voor ondernemers) blijkt een flinke kostenpost voor de overheid. In totaal kostte deze regeling de overheid in 2020 liefst 13 miljard euro. Ook van de regeling om het verlies van inkomen bij zelfstandigen deels te compenseren (de TOZO regeling) is veel gebruik gemaakt. Totale kosten in 2020: ongeveer 3 miljard euro.
Minder inkomsten
Het zal geen verbazing wekken dat ook de inkomsten bij de overheid in 2020 tegenvielen. De coronacrisis heeft geleid tot een afname in de bedrijvigheid in een groot aantal sectoren. Daarnaast heeft de belastingdienst ondernemers de mogelijkheid gegeven om bepaalde belastingen uit te stellen. Mede hierdoor vielen de inkomsten in 2020 ongeveer 9 miljard lager uit dan het jaar ervoor.
Historisch verloop schuld Rijksoverheid
Als je dan kijkt naar het historische verloop van de totale schuld van de overheid, dan is de stijging in 2020 in onderstaande figuur duidelijk te zien. We zitten qua totale schuld nog wel onder de piek in 2015. De kans lijkt echter groot dat we daar in in de komende periode wel boven zullen komen.
Bron: CBS
Kapitaalmarktrente blijft laag
Het is nooit positief als de schuldenlast van een land stijgt. Maar over de rentelasten hoeft de Nederlandse overheid zich voorlopig niet druk te maken. In de eerste helft van 2020 werd door de Nederlandse overheid met name kort geleend. De laatste maanden wordt vaak voor staatsleningen met een lange looptijd gekozen. En de rente op deze staatsleningen is – ondanks het gestegen schuldbedrag – nog steeds negatief.
In onderstaande grafieken tonen wij de rente-ontwikkeling van de Nederlandse kapitaalmarktrente over het laatste jaar en over de lange termijn. Duidelijk is dat – alhoewel het natuurlijk nooit gunstig is om te lenen – de rente die de overheid momenteel momenteel over die leningen moet betalen ongekend laag is.
Kapitaalmarktrente – afgelopen jaar
Kapitaalmarktrente – lange termijn
