Vermogensbelasting nu echt aangepakt?

Advies advocaat-generaal aan Hoge Raad steeds harder

De advocaat-generaal aan de Hoge Raad heeft een nieuw advies uitgebracht aan de Hoge Raad rondom de vermogensrendementsheffing – de belasting op vermogen. De kans is aanwezig op een uitkomst waarbij veel belastingbetalers recht hebben op een teruggave.

Belasting op vermogen

De belastingheffing op vermogen vindt plaats in box 3 van de inkomstenbelasting. Daar wordt in plaats van het werkelijk behaalde rendement op het vermogen een fictief rendement belast. Afhankelijk van de omvang van het vermogen is een vastgestelde verdeling tussen sparen en  beleggen het uitgangspunt, met een vastgesteld percentage voor beide categorieën. Het resultaat kan gunstig uitpakken voor de belastingplichtige – als er in werkelijkheid een hoger rendement behaald wordt – of negatief: wanneer het fictieve rendement niet gehaald wordt.

Fictief rendement al lang ter discussie

Deze wijze van belastingheffing over vermogen staat al langer ter discussie. Regelmatig worden er procedures voor de rechtbank gevoerd – de rechters zijn het er al geruime tijd over eens dat de vermogensrendementsheffing in strijd is met het Europees recht. Dat het systeem veranderd moet worden.

Vanaf 2017: veronderstelde vermogensmix 

In 2017 is er een verandering doorgevoerd – vóór die tijd was er één fictief rendementspercentage: standaard 4%. Vanwege de almaar dalende spaarrente is destijds een fictief onderscheid ingevoerd tussen sparen en beleggen: de veronderstelde vermogensmix. Het uitgangspunt daarbij was dat mensen met een groot vermogen een fors deel daarvan beleggen. In de praktijk is dat niet voor alle rijken van toepassing.

Advocaat-generaal: rechter mag doorpakken

Tot op heden hebben de rechters zich beperkt tot het toewijzen van compensatie voor individuele situaties. Belastingplichtigen die naar de rechter stappen en kunnen aantonen dat de belastingheffing in hun situatie buitensporig is maken kans op een vergoeding. Daarbuiten laten ze het aan de politiek over om het probleem op te lossen.

Minder terughoudend

Inmiddels is advocaat-generaal René Niessen van mening dat de rechters niet meer zo terughoudend hoeven te zijn. Juist de regeling die in 2017 is ingevoerd – met de veronderstelde vermogensmix – leidt tot extra schrijnende gevallen bij belastingplichtigen. Mensen met grote vermogens die dat volledig op een spaarrekening hebben staan betalen duizenden euro’s aan belasting, terwijl ze nauwelijks spaarrente krijgen.

Actuele spaarrente

Veronderstelde vermogensmix niet nodig

De veronderstelde vermogensmix is naar de mening van Niessen niet nodig: banken geven immers aan de fiscus door wat belastingplichtigen op hun rekening hebben staan. Daarmee moet het mogelijk zijn om de werkelijke vermogensmix vast te stellen en op basis daarvan belasting te heffen.

Bezwaren massaal toewijzen

Het advies van de advocaat-generaal aan de Hoge Raad is om de bezwaren tegen de vermogenstaks vanaf 2017 massaal toe te wijzen en de betreffende belastingaanslagen te vernietigen. Of de Hoge Raad dit advies gaat volgen is nog niet bekend. Als dit gebeurt kan dat grote gevolgen hebben – afhankelijk van de inhoud van het arrest en de politieke uitvoering ervan.