Financieel kwetsbaar: niet weten, niet willen, niet kunnen
Over buffers, financiële educatie en... hoe bereik je ze?
Interessant en zorgwekkend tegelijk: gisteren kwam De Nederlandsche Bank (DNB) naar buiten met een onderzoek waaruit blijkt dat één op de zeven Nederlanders niet in staat is om binnen een maand € 2.000 bij elkaar te sprokkelen als daarvoor een financiële noodzaak is. Geen reservepotje dus. Erger nog: meer dan de helft van die groep zou niet eens € 500 weten te verzamelen.
Financieel kwetsbaar
DNB vertaalt dit naar 'financieel kwetsbaar': bij deze mensen moet er niets onverwachts gebeuren, anders komen ze direct in de geldproblemen. Als ze dat niet al zitten... Ik zou me tenminste kunnen voorstellen dat hiertussen ook mensen zitten die al in de schulden zitten.
Het gaat wel beter...
Er is ook goed nieuws: er zijn nu minder mensen in ons land financieel kwetsbaar dan direct na de financiële crisis. Dat kan ik niet verrassend noemen. Ook de uitkomst dat Nederlandse gezinnen financieel minder kwetsbaar zijn dan in de VS en in de meeste andere onderzochte landen kan me niet verbazen. Alhoewel onder die landen ook Duitsland valt, daar had ik je zo geen mening over durven geven.
Wie zijn de kwetsbaren?
Wie zijn er dan financieel kwetsbaar? Er zijn wel groepen mensen te onderscheiden waaronder meer 'kwetsbaren' te vinden zijn dan gemiddeld: huurders en alleenstaanden met kinderen. En oh ja, mensen die rood staan op hun betaalrekening. Waarschijnlijk ben je dik risicogroep als je een alleenstaande huurder met kinderen bent en rood staat. Dat is niet gek: je kosten zijn hoog, je inkomen veelal niet hoog en kennelijk kom je geld tekort, anders stond je niet rood.
Beperkte financiële kennis en numerieke vaardigheden
Het onderzoek zegt bovendien dat 'een beperkte financiële kennis en numerieke vaardigheden vaak samenhangen met financiële kwetsbaarheid'. Ook zo verrassend.
Belang van een buffer
Wat hebben we nu aan deze wetenschap? Het is in elk geval weer een reden om aandacht te vragen voor het belang van het aanhouden van een buffer. Dat roept het Nibud doorlopend en ze hebben natuurlijk gelijk: het is reuze verstandig om een x-bedrag aan spaargeld achter de hand te hebben voor onvoorziene situaties.
Aandacht voor financiële educatie
En aandacht voor financiële educatie, dat ook. Met meer geldkennis en een beetje cijfers snappen zul je ook eerder de neiging hebben om zo'n buffer aan te leggen. Dat stukje kennis, daar proberen wij bij HomeFinance een bijdrage aan te leveren. Toch weet ik ook wel dat onze stukken vooral gelezen worden door mensen die het al interessant vinden. Mensen die het belangrijkste deel van de kennis al hebben - omdát ze er interesse in hebben. En andersom natuurlijk.
Het begint op de scholen
In mijn ogen begint het toch behoorlijk op de scholen. Die hebben een waanzinnig vol programma met allerlei dingen die de kinderen moeten leren. Mijn boys zijn inmiddels 13 en 15 jaar, allebei dik op de middelbare school, maar ik heb ze nog nooit gehoord over een project ofzo over geldzaken. Nu vertellen ze vrij weinig over wat ze op school doen dus misschien is het er wel, maar toch.
Belangrijker dan tekenen, Frans en geschiedenis
Als we met z'n allen heel goed weten dat het voor je latere leven van enorm belang is om geldzaken te snappen... waarom krijgt dit dan op scholen niet véél meer aandacht? Kan aan mij liggen, maar ik zou zeggen dat lekker kunnen omgaan met geld veel belangrijker is dan in perspectief kunnen tekenen. Of Frans kunnen spreken. Of van alles te weten over de Middeleeuwen. Allemaal heel interessant en leerzaam, maar niet direct noodzakelijk om later een goed leven te hebben.
Niet weten, niet willen, niet kunnen
Tegelijk weet ik ook wel dat het echt niet bij alle financieel kwetsbaren draait om 'niet weten'.
Niet willen
Je hebt ook mensen die simpelweg 'niet willen': ze leven bij de dag en voelen geen enkele behoefte om dingen nu níet te doen omdat je dan een buffer opbouwt. Bij mensen voor wie dat een bewuste keuze is dring je niet door met welke campagne dan ook.
Niet kunnen
Dan hebben we nog de groep waarvoor geldt dat ze niet kúnnen. Ze weten het nodige van geldzaken, snappen dat het verstandig is om te sparen en kunnen heus goed rekenen. Het lukt ze alleen niet om geld apart te zetten, simpelweg omdat hun inkomen te laag is of hun kosten te hoog.
Bij de één is dat écht zo, bij de ander is daar misschien best iets aan te doen. Die laatste groep kan met wat hulp wellicht wel uit die financieel kwetsbare positie gehaald worden. Net als de allereerste (de 'niet-weters').
Hoe bereik je ze?
De vraag is alleen: hoe bereik je ze? Op die vraag geeft DNB dan weer geen antwoord. Nibud en allerlei instanties doen hun best wel. Zo is er in maart alweer voor de 10e keer de Week van het Geld - gericht op kinderen. Top initiatief, je bereikt er alleen niet de huidige financieel kwetsbare volwassenen mee.
Goed op de hoogte blijven van geldzaken?
HomeFinance helpt met gratis Updates over sparen, lenen, hypotheken en rentes!
