Wel bij PL en DK – niet bij een hypotheek…
Je hebt van die dingen waar je zó aan gewend bent dat je er overheen kijkt. En dan opeens zie je het en denk je… waarom is dat eigenlijk zo? Ik had het net met het toprentelijstje voor lenen:
Geld lenen bij grote bedragen goedkoper
Ik dacht: waarom is het eigenlijk zo dat grotere bedragen lenen goedkoper is? Hoe meer je leent, hoe lager de leenrente… is dat logisch? Natuurlijk is het niet de eerste keer dat ik dat zie. Sterker nog, ooit – toen ik bij een bank werkte als adviseur – moest ik het ook wel uitleggen aan klanten.
Administratiekosten terugverdienen
Mijn logische verklaring was dat de administratiekosten bij de bank even hoog waren voor een grote als voor een kleine lening. Bij kleinere leenbedragen zijn die kosten minder snel terugverdiend vanuit de rente, dus stellen ze de rente hoger.
Het is nog steeds een plausibele verklaring lijkt me. Maar toch… als we met z’n allen willen dat mensen minder lenen, dan is het eigenlijk heel onlogisch om het lenen van grote bedragen goedkoper te maken.
Meer lenen voor lagere rente
Neem nou het doorlopend krediet (DK). Als je een DK afsluit van meer dan € 10.000 is de rente lager dan bij € 5.000. Dat geeft je de neiging om – als je inkomen dat toelaat – te kiezen voor een kredietlimiet van € 10.000, ook al heb je maar € 5.000 nodig. Want hey, dan betaal je minder rente – en je betaalt toch alleen maar over het bedrag dat je opgenomen hebt. Vervolgens heb je die hogere limiet en kan het in de toekomst wel héél verleidelijk zijn om die ook te benutten en meer geld op te nemen.
Bij een persoonlijke lening (PL) is dat anders. Daar krijg je het hele leenbedrag op je rekening en betaal je dus ook van meet af aan rente over het hele bedrag. De keuze voor een hoger bedrag omdat er dan een lager rentepercentage geldt zul je daar dus niet snel maken.
Wat zit er in de leenrente?
Laten we de rente voor geld lenen eens verder bekijken. Het rentepercentage, daar zit van alles in verwerkt:
- de kosten voor het ‘inkopen’ van geld
- een risico opslag
- een opslag voor overige kosten (zoals marketing en administratie)
- een winstmarge
Risico dat de bank geld niet terugkrijgt
Als je naar de risico opslag kijkt zou je denken dat die hoger wordt naarmate het leenbedrag omhoog gaat. Het risico dat een deel van de lening niet terugbetaald wordt groeit dan immers ook – net als de omvang van dat deel. Een aanvraag voor een lening wordt beoordeeld met de situatie van dat moment, vooral qua inkomen.
Ook iemand met een heel mooi inkomen – die daardoor een groot bedrag mag lenen – kan zijn baan kwijtraken. Met een enorme inkomensterugval tot gevolg. En daar uit voortvloeiend problemen met de betaling van het hoge maandbedrag. Het is maar net hoe groot de bank dat risico inschat – daaruit volgt de risico-opslag.
Algemene kosten van de bank
En dan dus die opslag voor de kosten van bijvoorbeeld marketing en administratie. Die kosten zijn voor het grootste deel onafhankelijk van het bedrag dat de bank in totaal uitleent. Het aantal leningen heeft wel invloed. Als je 1x € 50.000 uitleent is dat maar één klant, één contract, één keer administratie, één keer klantenservice. Doe je 5x € 10.000, dan is dat allemaal x5, daar komen hogere kosten bij kijken. Is absoluut iets voor te zeggen.
Lenen stimuleren is toch niet de bedoeling?
Alles bij elkaar zal het voor de banken vast wel kloppen, de samenstelling en berekening van de rente. Toch voelt het in tijden waarin we het lenen willen terugdringen minder logisch. Zou je het in mijn ogen niet moeten stimuleren om méér te lenen door de rente bij hogere bedragen lager te stellen. Zou één rentetarief voor alle leenbedragen niet beter zijn?
Leenrente afhankelijk van risico
Waarbij het in mijn ogen prima is dat het per klant verschilt, afhankelijk van het risicoprofiel (risk based pricing). Het nadeel daarvan is alleen weer dat het niet erg transp
arant is: wij kunnen je niet in een vergelijking laten zien wat voor rente er gerekend zal worden voor jouw lening. Pas als je een offerte aanvraagt weet je welke rente de bank jou in rekening zal brengen voor de lening. Dat maakt het lastig vergelijken als je op zoek bent naar een lening.
Hypotheekrente hetzelfde bij miljoen en ton
Bovendien… bij hypotheken is het níet zo dat de rente lager is bij een hoger bedrag! Daar hangt het percentage hypotheekrente af van de verhouding tussen de waarde van het huis en de hoogte van de hypotheek (als het geen NHG-hypotheek is) – niet van de hoogte van het bedrag. Of je nou een hypotheek neemt van een miljoen euro of van een ton, dat staat er los van.
Bij hypotheken telt alleen de woningwaarde
Het draait bij de hypotheekrente alleen om het risico – en dan nog niet eens persoonsgebonden, het gaat alleen om de woningwaarde. Terwijl er ook bij hypotheken sprake is van marketing- en administratiekosten… en van een persoonlijk risicoprofiel. Dat laatste bepaalt bij hypotheken wel óf je een hypotheek kunt krijgen en hoeveel dan, maar niet hoe hoog de hypotheekrente is.
Meld je aan voor de Update Lenen van onze gratis MailService!
