Wat mag de bank van jou weten?
Privacy en jouw maximale hypotheek
Als ik nu aan je vraag 'Wat mag de bank van jou weten?' - wat zeg je dan? In eerste instantie reageren mensen bij dit soort vragen meestal met 'niks', 'gaat ze niks aan' enzo. Terwijl jouw bank al heel veel van je weet en andere bedrijven ook... en we lang niet zo zuinig zijn op onze privacy als we zelf wel denken.
Hypotheekverstrekkers kunnen straks alles van je weten
Machtig interessant artikel op AD.nl: 'Hypotheekverstrekkers kunnen straks alles van je weten, maar wil jij dat ook?' Het gaat helemaal over de gegevens die de bank van je heeft, én die ze willen hebben als je een hypotheek aanvraagt. In dat kader is de wereld behoorlijk veranderd sinds ik me zelf bezighield met hypotheekadvies, maar zijn nog veel grotere veranderingen op komst.
Hypotheek? Salarisgegevens en identiteitsbewijs toch?
Toen wij twee jaar geleden dit huis kochten was het qua aan te leveren documenten eigenlijk niet anders dan ik gewend was. Salarisstroken, werkgeversverklaringen, papieren over het huis dat we kochten en het huis dat we verkochten, de bijbehorende hypotheken, paspoorten... de standaard.
Studieschuld opvragen
Een studieschuld is bij ons niet aan de orde, dus daar hoefden we niets mee. Maar dat moesten ze wel maar gewoon aannemen, want studieschulden controleren kan de bank niet. Of tenminste, niet zonder medewerking van de klant. Die staan immers niet geregistreerd bij het BKR. Banken worden daar steeds strenger in, vragen om een schuldverklaring van DUO.
Ockto: app om gegevens te verzamelen
Maar het kan makkelijker! Daar komt de app Ockto om de hoek kijken, waar ik tot zonet nog nooit van gehoord had als ik eerlijk ben. Maar 90% van de bemiddelaars en banken blijken er gebruik van te maken dus het is wel echt een ding. Wat voor ding? Het is een app die gegevens van bijvoorbeeld de Belastingdienst, Mijn Overheid en UWV kan downloaden om die gemakkelijk aan je hypotheekbank door te kunnen geven. Ook de gegevens van DUO kunnen daar nu bijgevoegd worden. Supermakkelijk en heel handig voor tussenpersoon en bank natuurlijk.
PSD2 - delen van banktransacties
Bij de combinatie van gegevens en banken popt bij mij dan toch de PSD2 op. PSD staat voor Payment Services Directive - regelgeving voor betaaldiensten. Bij wetgeving heb ik vaak een soort van blokkade, een drempel om me erin te verdiepen. Dat geldt ook voor die PSD2 - ik weet al jaren dat het speelt maar weet er niet heel veel van. Wat ik wel weet: dat de regels van de PSD2 het mogelijk maken om jouw bankgegevens te delen met een andere partij dan de bank zelf.
PSD2 in één oogopslag - infographic van De Nederlandsche Bank (DNB)
Transacties geven veel inzicht in je leven
Met bankgegevens hebben we het dan echt over jouw transacties. Die banktransacties geven bij de meeste mensen een heel goed inzicht in hun leven en kunnen dus behoorlijk privacy-gevoelig zijn. Wat er precies op je bankrekening gebeurt is voor een hypotheekverstrekker hartstikke interessant. Het zegt alles over jouw vaste lasten en die bepalen in combinatie met jouw inkomen weer hoeveel ruimte er is voor het betalen van hypotheeklasten. Zo heeft BLG een proef lopen met een hogere hypotheek voor mensen die al tijden een hoge huur betalen zonder in de problemen te komen.
Maximale hypotheek afhankelijk van je leefstijl
Zo zijn er veel meer onderwerpen te bedenken waarop banken de hypotheekverstrekking zouden kunnen differentiëren. Of je auto rijdt. Hoeveel je uitgeeft aan boodschappen. Hoe hoog je energierekening is. Hoe vaak je gaat stappen. You name it. Wat je maximaal aan hypotheek kunt krijgen is nu heel erg gestandaardiseerd, terwijl geen mens standaard is. Toegang tot de banktransacties geeft een zodanig inzicht in jouw leven dat de maximale hypotheek veel beter op jouw leven afgestemd kan worden.
Wat is jouw (standaard) maximale hypotheek?
Willen we dat wel?
De vraag is: moeten we dat wel willen? Wat? Twee dingen: dat de hypotheekverstrekker alles van ons weet én dat de bank de maximale hypotheek afstemt op jouw huidige leefstijl.
Leefstijl kan veranderen
Die leefstijl kan immers morgen veranderen.... maar ja, er zijn wel meer elementen in een hypotheekaanvraag die morgen kunnen veranderen. Je kunt je baan kwijtraken. Of je partner. Of juist een partner vinden. Kinderen krijgen (nou okay, dat gebeurt niet opeens morgen). Sommige van die dingen liggen buiten jouw macht. Hoeveel geld je waaraan uitgeeft buiten je vaste lasten... dat heb je veel meer zelf in de hand. Ga je helemaal los met uitgaven omdat je de hypotheek 'binnen' hebt, dan kan dat snel voor problemen zorgen - maar dat is dan ook wel een bewuste en domme keuze. Het lijkt me dat niemand het leuk vindt om in de financiële problemen. Daarom denk ik dat die aanpassing van leefstijl wel zal loslopen.
Hoeveel mag de hypotheek verstrekker van je weten?
Dan de vraag of we willen dat de hypotheekverstrekker alles van ons weet... dat is heel persoonlijk, de één heeft meer issues met privacy dan de ander. Het is vaak maar net wat er tegenover staat. Daarom denk ik dat mensen héél makkelijk zijn met het geven van toegang tot die gegevens als ze daarmee hun droomhuis (of überhaupt een huis) kunnen kopen. Die toegang wordt wel voor minder gegeven ben ik bang - en dat vind ik zorgwekkender dan het gebruik van je banktransacties bij een hypotheekaanvraag.
