Voordelen van aflossen tegenover verlies flexibiliteit
Stel: je hebt genoeg spaargeld. Dat levert nagenoeg niets op en het ziet er niet naar uit dat hier binnenkort verandering in komt. Beleggen vind je te spannend. Ondertussen moet je wel belasting betalen over dat vermogen, ook al krijg je er nauwelijks rente voor. En je hebt ook een hypotheek. Daar betaal je rente over. De hypotheekrente is dan wel óók waanzinnig laag – niet iedereen heeft z’n hypotheek in de laatste paar jaar afgesloten. Misschien… misschien is het dus wel een goed idee om een deel van je spaargeld te gebruiken voor het versneld aflossen van je hypotheek?
Ben ik nu opeens vóór aflossen?
Wat zeg ik nu? Ben ik opeens vóór aflossen? Terwijl ik altijd zo loop aan te schoppen tegen de Aflossingsblije uitingen van de laatste tijd? Nou weet je: ik ben niet vóór of tégen aflossen. Ik ben voor zorgvuldig kijken wat verstandig is in jouw persoonlijke situatie. Voor de één is dat aflossen, voor de ander is dat niet aflossen. Ik ben dus niet tegen aflossen, ik ben tegen het onzorgvuldig roepen dat iedereen maar zo snel mogelijk en zoveel mogelijk geld in z’n huis moet pompen.
Voordelen van aflossen op je hypotheek
Als je dan inderdaad zorgvuldig kijkt naar jouw financiële situatie, dan kán je conclusie zijn dat je spaargeld niets oplevert, dat je er wel belasting over moet betalen en dat je ondertussen rente betaalt over jouw openstaande hypotheek. Dat je daarmee geld weggooit. Dat het misschien wel een goed idee is om de hypotheek te verlagen met een deel van je spaargeld. De voordelen van het inzetten van jouw spaarcenten om een aflossing te doen:
- lagere hypotheek = minder rente betalen
- lager spaarsaldo = minder belasting betalen
- lagere hypotheek = minder risico op een probleem in de toekomst
Problemen met je hypotheek in de toekomst
Die eerste twee zijn wel duidelijk lijkt me – de laatste waarschijnlijk ook wel. Er is immers in de laatste jaren zoveel nadruk gelegd op de mogelijke problemen die kunnen ontstaan met een aflossingsvrije hypotheek, dat je dat bijna niet ontgaan kan zijn. Toch nog even in vogelvlucht: wat voor probleem kun je krijgen als je hypotheek te hoog is?
- Verlies hypotheekrenteaftrek
- Te laag (pensioen)inkomen voor hypotheeklasten
- Restschuld bij verkoop
Verlies hypotheekrenteaftrek in 2001 of daarna
We kijken even vooruit naar het jaar 2031. Dat is het jaar waarin voor veel hypotheken de hypotheekrenteaftrek in één klap vervalt. Het gaat om hypotheekbedragen die mensen in 2001 al open hadden staan: dat was het jaar waarin de maximale aftrekperiode van 30 jaar werd ingevoerd. Alle hypotheken die op dat moment al bestonden kregen een einddatum mee: in 2031 zou de fiscale aftrek van de hypotheekrente komen te vervallen. Toen duurde dat nog 30 jaar, inmiddels zijn dat er nog maar 12, bijna 11. De klok tikt – zeg maar.
Op het moment dat de hypotheekrenteaftrek vervalt worden de bruto rentelasten opeens netto. Je kunt de betaalde hypotheekrente niet meer van je inkomen aftrekken en zo genieten van belastingvoordeel. Als je daar geen rekening mee hebt gehouden kan dat voor behoorlijke problemen zorgen. Heb je een puur aflossingsvrije hypotheek met volledige aftrek en niets geregeld, dan kan 2031 rauw op je dak vallen. Ik hoop dat de meeste mensen zich hier wel van bewust zijn en op welke manier dan ook sparen om op dat moment een deel van hun hypotheek af te lossen. Dan verlagen ze op dat moment de hypotheeksom en daarmee de bruto (en dus netto) maandlasten.
Te laag inkomen voor je hypotheeklasten
Er kan een moment komen waarop je inkomen te laag wordt voor het betalen van je hypotheeklasten. Dan denken we als eerste aan het moment waarop we met pensioen gaan: wat is je inkomen dan? Bij de meeste mensen gaat het echt wel aanzienlijk naar beneden. Kun je dan de maandlast van je hypotheek nog betalen? En vindt de bank ook dat je dat kunt? Want je kunt zelf wel vinden dat je kunt rondkomen – als jouw hypotheek verlengd moet worden omdat de einddatum bereikt is, gaat de bank jouw inkomen beoordelen. Dan beslist de bank dus of jij genoeg inkomen hebt om die hypotheek aan te houden. Niet? Heel vervelend, maar krijg je geen nieuwe hypotheek en moet je jouw huis verkopen. Geen fijn idee.
Restschuld bij verkoop
Het lijkt met de idioot stijgende huizenprijzen van de laatste jaren een gekke gedachte, maar de tijd dat mensen huizen moesten verkopen met een restschuld ligt nog niet zo ver achter ons. Die situatie kan zomaar weer ontstaan in de toekomst. Zeker voor mensen die nu, op de top van de huizenmarkt, voor een woning aankopen met maximale financiering. Als je dan alleen aflost wat minimaal moet kán het gebeuren dat je over een aantal jaar je huis wilt verkopen en je er minder voor krijgt dan het bedrag dat je hebt openstaan aan hypotheek. Ook geen fijn idee.
Sparen om problemen te voorkomen of verhelpen
Ik noemde het al bij probleem 1, maar voor elk van de problemen geldt dat ze er niet hoeven te zijn als je genoeg geld hebt om op dat moment je hypotheek te verlagen (of de restschuld te voldoen). Dat sparen kan binnen de hypotheekconstructie zijn, met een spaarhypotheek, bankspaarhypotheek of beleggingshypotheek. Maar dat hoeft natuurlijk niet: je kunt ook heel goed buiten je hypotheek kapitaal opbouwen om te zijner tijd mee af te lossen.
Waarom sparen en niet meteen aflossen?
Als je dat doet – nu kapitaal opbouwen om over 12 jaar mee af te lossen… dan kun je jezelf de vraag stellen waarom je het huidige saldo niet zou inzetten om nu alvast wat af te lossen. Dat scheelt je simpelweg rente die je moet betalen. Het gewonnen geld met die besparing kun je weer inzetten om sneller kapitaal op te bouwen – en sneller af te lossen. Dus waarom zou je dan eerst alleen maar sparen in plaats van meteen ieder jaar een stukje aflossen?
Verlies van flexibiliteit
Tja, waarom? Het eerste dat in mij opkomt is het verlies van flexibiliteit. Op het moment dat je jouw spaargeld gebruikt om een aflossing te doen op je hypotheek stop je het geld ‘in de stenen’. Je kunt er geen andere dingen meer mee doen – het geld zit vast in je huis. Je verliest de vrijheid om met je geld te doen wat je wilt. Want als het eenmaal in de stenen zit… haal je het er niet zo gemakkelijk meer uit. Tuurlijk, dat kán wel. Als je een verbouwing wilt doen kun je weer naar de bank stappen om een nieuw stuk hypotheek aan te vragen. Dat is een hoop meer gedoe dan dat je het gewoon van je spaarrekening betaalt.
Bovendien betekent iedere aflossing het verlies van de hypotheekrenteaftrek over dat bedrag. Leen je het later opnieuw voor een verbouwing, dan krijg je die aftrek wel weer terug (zoals de regels nu zijn tenminste) – maar wil je er een auto van kopen, of op wereldreis, dan ben je het opgegeven fiscale voordeel kwijt. Stond het geld op je spaarrekening en had je de hypotheek zo gelaten – dan was de aftrek er nog wel geweest.
Die flexibiliteit kan ook goed van pas komen als ze in Den Haag weer eens besluiten om de spelregels rondom hypotheken te veranderen. Ik noem maar een dwarsstraat: huis en hypotheek naar box 3. Dan heb je nu je spaargeld in je huis gestopt om jezelf belasting over je vermogen te besparen – maken ze het huis en de hypotheek ook onderdeel van dat belastbaar vermogen en is dat voordeel ineens verdwenen. Maar ja, als ze dat doen is de hypotheekrenteaftrek sowieso niet meer van toepassing. Al zou het zo kunnen zijn dat daar dan weer spannende overgangsmaatregelen voor bedacht worden. Daar zou jij dan minder van profiteren omdat je je spaargeld hebt gebruikt voor het aflossen van je hypotheek.
Wat is wijsheid?
Wat wijsheid is… dat kun je alleen maar zelf bepalen. Al dan niet in overleg met een adviseur. Het gaat bij dit soort beslissingen niet alleen maar om de cijfertjes van dit moment. Ook de cijfertjes van de toekomst (die je nog niet kent) zijn van belang, plus je gevoel. De één vindt het belangrijk om de beste financiële beslissing voor dit moment te nemen, de ander hecht sterk aan flexibiliteit en vrijheid. Dus kan niemand voor jou zeggen wat je moet doen – dat is helemaal jouw eigen keuze.
